بی خوابی در نوجوانان یک اختلال خواب شایع است که می تواند در هر سنی رخ دهد. با این حال، نوجوانان به ویژه در معرض خطر ابتلا به بی خوابی هستند. دلایل بی خوابی در نوجوانان می تواند متفاوت باشد، اما برخی از عوامل شایع عبارتند از:
- استرس
- تغییرات هورمونی
- اختلالات عصبی
- مشکلات پزشکی
- استفاده از کافئین و الکل
علائم بی خوابی در نوجوانان
علائم بی خوابی در نوجوانان می تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در به خواب رفتن
- بیداری مکرر در طول شب
- خواب سبک و بی کیفیت
- احساس خستگی و خواب آلودگی در طول روز
- تمرکز ضعیف
- خلق و خوی بد
علت بی خوابی در نوجوانان
چرا نوجوانان در خواب مشکل دارند؟ نوجوانان باید بین ۸ تا ۱۰ ساعت خواب مفید داشته باشند. متاسفانه بسیاری از نوجوانان در زود به خواب رفتن مشکل دارند. در سال های نوجوانی، ساعت داخلی بدن به گونه ای است که شب دیرتر بخوابد و صبح دیرتر از خواب بیدار شوند و احساس می کنند که مشکلی وجود ندارد. این تغییر به این دلیل اتفاق میافتد که مغز نوجوانان هورمون ملاتونین ( که به تنظیم خواب کمک می کند را) را دیرتر از مغز کودکان و بزرگسالان میسازد. بنابراین، نوجوانان به سختی به خواب می روند و خواب کافی را ندارند. علت بی خوابی در نوجوانان ممکن است موارد زیر باشد:
- سندرم پاهای بی قرار: تمایل به حرکت دادن پاها در هنگام شب. ممکن است احساس گزگز، خارش، گرفتگی یا سوزش داشته باشند.
- آپنه انسدادی خواب: آپنه انسدادی خواب زمانی است که فرد در طول خواب برای مدت کوتاهی نفس خود را متوقف می کند. نوجوانان مبتلا به این اختلال معمولاً در طول روز احساس خواب آلودگی می کنند و ممکن است در کلاس ها به خواب بروند یا چرت بزنند. آپنه انسدادی خواب زمانی اتفاق می افتد که چیزی راه هوایی را مسدود کند و باید زیر نظر دکتر درمان شود.
- کابوس ها: بیشتر نوجوانان هر چند وقت یکبار کابوس می بینند، این رخداد ممکن است علت های متفاوتی داشته باشد که باید زیر نظر روانشناس علت کابوس مشخص و درمان شود. کابوسهای شبانه میتوانند فرد را در طول شب از خواب بیدار کنند و دوباره خوابیدن را سخت کنند.
- راه رفتن در خواب: اکثر خوابگردها کودک هستند، اما برخی از نوجوانان و بزرگسالان نیز در خواب راه می روند. راه رفتن در خواب اغلب زمانی اتفاق می افتد که فرد بیمار است، تب دارد، به اندازه کافی نمی خوابد یا استرس دارد.
- نارکولپسی: نارکولپسی یک اختلال نادر است، اما علائم اغلب در دوران کودکی و نوجوانی شروع می شود و در آینده ممکن است تشدید یابد. افراد مبتلا به نارکولپسی در طول روز بسیار خواب آلود هستند. آنها ممکن است احساس خواب آلودگی کنند یا به طور ناگهانی بدون هشدار به خواب بروند. علاوه بر این ممک است کنترل ماهیچه های خود را از دست بدهند.
عوارض دیر خوابیدن در کودکان
- خستگی و خواب آلودگی در طول روز
- کاهش تمرکز و توجه
- کاهش عملکرد تحصیلی
- افزایش تحریک پذیری و اضطراب
- افزایش خطر ابتلا به حوادث
از جمله عوارض بلند مدت بی خوابی در نوجوانان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش خطر ابتلا به چاقی
- افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲
- افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی
- افزایش خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب
- کاهش عملکرد شناختی در بزرگسالی
بی خوابی نشانه چه بیماری است
بی خوابی در نوجوانان میتواند نشانه بسیاری از بیماریها باشد، از جمله:
- درد مزمن مانند آرتروز، کمردرد، سردرد و فیبرومیالژیا
- سرطان، به ویژه سرطانهای پیشرفته
- دیابت، به ویژه دیابت نوع ۲
- آسم
- بیماری قلبی
- پرکاری تیروئید
- بیماری پارکینسون
- آلزایمر
- اضطراب و افسردگی
- اختلالات خواب مانند آپنه خواب و سندرم پای بیقرار
- عوارض جانبی برخی داروها، مانند داروهای ضدافسردگی، داروهای ضدبارداری و داروهای فشار خون
عوارض دیر خوابیدن بر مغز
خواب نقش مهمی در سلامت جسمی و روانی افراد دارد بنابراین باید حتما در مورد خواب نوجوان خود دقت داشته باشید. کمبود خواب یا دیر خوابیدن میتواند عوارض مختلفی بر مغز داشته باشد.
- عوارض شناختی: یکی از مهمترین عوارض دیر خوابیدن، عوارض شناختی آن است. خواب کافی برای پردازش اطلاعات، یادگیری و حفظ حافظه ضروری است. کمبود خواب میتواند منجر به کاهش توجه، تمرکز، حافظه و توانایی یادگیری شود.
- عوارض خلقی: کمبود خواب همچنین میتواند بر خلق و خوی افراد تأثیر بگذارد. افراد کم خواب بیشتر در معرض افسردگی، اضطراب و پرخاشگری قرار دارند.
- عوارض جسمانی: کمبود خواب همچنین میتواند بر سلامت جسمانی افراد تأثیر بگذارد. افراد کم خواب بیشتر در معرض بیماریهای قلبی، سکته مغزی، دیابت، چاقی و مشکلات گوارشی قرار دارند.
کمبود چه ویتامینی باعث بیخوابی میشود
- ویتامین B12 این ویتامین برای عملکرد صحیح سیستم عصبی ضروری است و برای تولید ملاتونین، هورمونی که تنظیم خواب را کنترل می کند، نیز ضروری است. کمبود این ویتامین باعث بی خوابی می شود.
- ویتامین D برای تنظیم ریتم شبانه روزی بدن ضروری است. کمبود ویتامین D می تواند منجر به اختلال در ریتم شبانه روزی بدن و در نتیجه بی خوابی شود بنابراین مصرف مداوم ویتامین دی ضروری است.
- آهن برای تولید انرژی ضروری است. کمبود آهن می تواند منجر به خستگی و تحریک پذیری شود که می تواند خواب را مختل کند.
- منیزیم برای عملکرد صحیح سیستم عصبی ضروری است. کمبود منیزیم می تواند منجر به تحریک پذیری و اختلال در خواب شود.
چگونه به نوجوان کمک کنیم بهتر بخوابد
خواب کافی به نوجوانان در زمینه های زیر کمک می کند، علاوه بر این می توانید از روانشناس نیز برای بهبود خواب نوجوان خود کمک کنید:
- عملکرد تحصیلی خود را بهبود بخشند
- از بیماری ها جلوگیری کنند
- خلق و خوی خود را تنظیم کنند
- وزن سالمی داشته باشند
به این منظور می توانید از راهکار های زیر استفاده کنید:
۱. یک برنامه روتین قبل از خواب داشته باشید: یک روال منظم قبل از خواب که هر شب تقریباً در همان زمان شروع می شود، الگوهای خواب خوب را تشویق می کند. یک روال قبل از خواب (حمام کردن، داستان و رختخواب) به کودکان کوچکتر کمک می کند تا برای خواب آماده باشند و به مرور عادت کنند تا برای خواب آماده شوند.
۲. قبل از خواب استراحت کنید.: کودکتان را تشویق کنید قبل از خواب استراحت کند. بچههای بزرگتر ممکن است دوست داشته باشند با خواندن کتاب، گوش دادن به موسیقی ملایم یا تمرین تنفس برای آرامش، آرام شوند. این روند باید با دوری از گوشی همراه و تلویزیون انجام شود تا باعث آرامش کودک و نوجوان شود.
۳. چرت زدن کودکان را کوتاه نگه دارید: اکثر کودکان در ۳-۵ سالگی چرت زدن را متوقف می کنند. اگر کودک شما در شب هنگام خواب مشکل دارد، سعی کنید چرت زدن در روز را را بیش از ۲۰ دقیقه و حداکثر تا اوایل بعد از ظهر حفظ کنید. بهت راست از آن خودداری کنید.
۵. اطمینان حاصل کنید که کودک شما در شب احساس امنیت می کند: اگر کودک شما از رفتن به رختخواب یا تاریکی احساس ترس می کند او را تحسین کنید و به او پاداش دهید یا یک نور مناسب در اتاق قرار دهید. اجتناب از فیلم یا سریال های تلویزیونی ترسناک، فیلم ها و بازی های رایانه ای می تواند کمک کند تا ترس کم تری را احساس کنند.
۶. دستگاه ها را حداقل یک ساعت قبل از خواب خاموش کنید.
۷. فن آوری دیجیتال را در شب از اتاق کودک خود دور نگه دارید.
۸. سعی کنید در اتاق خواب ساعت قرار ندهید، دیدن ساعت باعث می شود که دچار استرس شوند.
۹. نور طبیعی زیادی در روز دریافت کنید: کودک خود را تشویق کنید تا حد امکان در طول روز، به خصوص صبح، نور طبیعی دریافت کند. نور روشن ملاتونین را سرکوب می کند. این به کودک شما کمک می کند تا در طول روز بیدار و هوشیار باشد و در هنگام خواب احساس خواب آلودگی کند.
۱۰. به کودک خود کمک کنید تا ورزش و تمرین کافی داشته باشد. این کار باعث می شود که شب ها خسته شوند و برای خواب آماده شوند.
۱۱.اجتناب از کافئین و الکل قبل از خواب: کافئین و الکل می توانند خواب را مختل کنند. توصیه می شود نوجوانان حداقل ۶ ساعت قبل از خواب از مصرف کافئین و الکل خودداری کنند.
۱۲. کمک به نوجوانان برای مدیریت استرس: استرس می تواند خواب را مختل کند. اگر نوجوان شما استرس دارد، با او صحبت کنید و راه هایی برای مدیریت استرس پیدا کنید. فعالیت های آرامش بخش مانند ورزش، یوگا یا مدیتیشن می تواند به نوجوانان کمک کند تا استرس خود را کاهش دهند.
با ایجاد تغییراتی در روتین روزانه و محیط خواب نوجوان خود، می توانید به او کمک کنید تا خواب کافی و با کیفیتی داشته باشد. اگر نوجوان شما با مشکل خواب ادامه دارد، با پزشک او مشورت کنید. ممکن است یک مشکل پزشکی زمینه ای وجود داشته باشد که بر خواب او تأثیر بگذارد.