رفتار با فرزند نوجوان تکنیک های خاص خود را دارد، داشتن فرزند نوجوان می تواند یکی از دردسرهای عجیب و غریب در زندگی هر پدر و مادری باشد.
در دوره نوجوانی شما با فرزندی روبه رو هستید که تا چند روز پیش سر به راه و حرف شنوا بود ولی اکنون به فردی سرکش و گستاخ تبدیل شده است که انتظارات نابجایی دارد و امان تان را بریده است.
جالب است بدانید که این توصیف شکایت رایج بسیاری از پدر و مادر هاست و خبر از آن می دهد که دوران نوجوانی با ویژگی های مشخص می شود که نیاز به شناخت بیشتری دارند.
رفتار با فرزند نوجوان
به عنوان والدین بیش از هر چیز نیازمند آن هستید تا فرزند نوجوان تان را بیشتر بشناسید و بتوانید دنیا را از زوایه ی دید او مشاهده کنید.
استفاده از تکنیک های ارتباط با نوجوان به شما کمک می کند تا بتوانید ارتباط بهتری را شکل دهید و مدیریت رفتار با فرزند نوجوان را بیش از پیش به دست بگیرید.
۱. در ارتباط با نوجوان نیمه پر لیوان را ببینید.
این روزها بیشتر روابط والدین و نوجوانان تلاش برای تصحیح رفتارهای اشتباه نوجوان است. آن ها مدام توصیه می کنند نوجوانان شان بیشتر درس بخوانند یا تلاش می کنند عادت های به گمان خودشان اشتباه نوجوان ها را عوض کنند.
به زبان دیگر پدر و مادرها در ارتباط با نوجوان همیشه نیمه خالی لیوان را می بینند؛ مثلا شکست ها، نمرات بد، دوستان بد و بدرفتاری ها. در حالی که در کنار این موضوعات موفقیت ها و کارهای خوب نوجوان به راحتی نادیده گرفته می شود. دختربچه کارنامه اش را با کلی ذوق به مادر نشان می دهد و خوشحال است نمرات قابل قبول و خوبی دارد اما مادر به محض دیدن کارنامه به او می گوید« واقعا خجالت نکشیدی ادبیات به این آسانی نمره ات ۱۷ شده مگه از ریاضی سخت تر بود یادته شب امتحان چند بار گفتم برو بخون گفتی بلدم اگه بلد بودی که الان نمره ات باید ۲۰ می شد»
چنین بازخورد های نا مهربانانه ای می تواند همه ی تلاش او برای امتحانات را زیر سوال ببرد و باعث شود نوجوان احساس کند که «هیچ کس مرا درک نمی کند.»
۲. از من استفاده کنید.
پیام هایی که با کلمه ی «تو» شروع می شوند، می توانند نوجوان را سرکوب کنند.
تو باید خجالت بکشی، این کار را متوقف کن، باید بهتر درس بخوانی، تو باید بهتر از این باشی و…
این ها نمونه ای از جملاتی هستند که پیامی توام با سرکوب و آزار و اذیت در بر دارند و باعث می شوند تا فرزند تان هرگز به حرف شما گوش ندهد.
این پیام ها را متوقف کرده و تلاش کنید تا عبارات تان را با ضمیر «من» آغاز کنید.
به عنوان مثال «من از اینکه نتیجه ی مورد نظرت در امتحان را به دست نیاوردی ناراحت شدم و به این فکر می کنم که چه چیزی باعث شد تلاشت به نتیجه نرسد؟”
به کار بردن پیام «من» راه بهتری برای بیان موضوعات است.
در این پیام ها تمرکز روی شماست، نه نوجوان. با به کار بردن این مهارت دیگر به نوجوان تان برچسب نمی زنید و او را سرزنش نمی کنید.
به عنوان مثال: وقتی تو تلفن نمی کنی، «من» احساس بدی پیدا می کنم، چون نمی دانم کجا هستی.
۳. رفتار نوجوانان امروزی، قوانینی مشخص وضع کنید
بد دهنی و استفاده از الفاظ نامناسب یکی دیگر از مشخصه های نوجوانان است.
باتوجه به رفتار با فرزند نوجوان و نوع برخوردش قانون وضع کنید. به عنوان مثال ممکن است بگویید «در خانواده ما با دیگران با احترام صحبت می کنیم، ما به دیگران برچسب نمی زنیم و از الفاظ نامناسب استفاده نمی کنیم.» درگیر کردن فرزند در قانون گذاری سبب می شود تا در مواقعی که مورد نیاز است به او یادآوری کنید که خودش در قانون گذاری سهیم بوده است.
بر رفتار نوجوان خود و احساسی که در مورد آن دارید تمرکز کنید. از هرگونه اظهار نظر در مورد شخصیت فرزند خود بپرهیزید. به جای اینکه بگویید “تو خیلی بی ادبی” این جمله را امتحان کنید که ” وقتی با من اینطوری حرف می زنی ناراحت می شم” برخی مواقع نیز می توانید احساس خود را به صورت مستقیم بروز دهید «من الان از دست تو عصبانی هستم».
عواقب رفتارهای ناپسند را برایش مشخص کنید و آن ها را اجرا نمایید، اما مراقب باشید خیلی قانون نگذارید. بسیاری از مواقع می توانید برای بی احترامی ها یا استفاده از الفاظ نامناسب این عواقب را عملی کنید.
نکته بسیار مهم اینکه خود شما تلاش کنید تا به قوانین پایبند باشید.
۴. با صراحت تمام نه نگویید.
ممکن است یک نه محکم در ارتباط با کودک ۵ ساله تان خوب جواب دهد اما دنیای نوجوانان آن را بر نمی تابد.
مهم ترین عامل لجاجت نوجوان و تقویت انگیزه او در رسیدن به خواسته غیر منطقی، این است که حق انتخاب را از او بگیرید.
پس در برابر خواسته های غیرمنطقی نوجوان خود، بی درنگ «نه» نگویید.
بلکه با سردی بگویید؛ نظری ندارید و او خود باید انتخاب کند.
او بی درنگ می فهمد که با این خواسته اش موافق نیستید؛ ولی چون با صراحت مخالفت نکردید و حق انتخاب را به او دادید، به احتمال فراوان، همان چیزی را بر می گزیند که شما خواسته اید.
۵. تفکر کمال گرایانه را دور بریزید |تکنیک های ارتباط با نوجوان
قرار نیست نوجوان شما کامل باشد!
بسیاری از والدین توقع دارند تا فرزند نوجوان شان معدل بالای ۱۹ داشته باشد، حتما پزشکی بخواند، کلاس زبان برود و عالی صحبت نماید، موسیقی کار کند و استاد پیانو و گیتار و …. باشد، با موبایل بازی نکند. شیطنت نکند، پای تلویزیون ننشیند، اشتباه نکند، پرخاشگر نباشد و …
واقعیت این است که نوجوانان ربات نیستند که توسط شما برنامه ریزی شوند بنابراین رفتار با فرزند نوجوان باید براساس نظر روانشناسان و مشاوران صورت بگیرد.
آن ها انسان هستند، آزاد و دارای قدرت انتخاب و تعقل و شما به عنوان والدین فقط می توانید آن ها را راهنمایی کنید.
۶. به او کمک کنید تا عاملی محرک را بیابد.
در پیدا کردن محرک یا اشتیاق درونی به نوجوانان کمک کنید. مواردی مثل فعالیتهای ورزشی، موسیقی، هنری، بازیگری، حضور در گروه جوانان، داوطلب شدن برای برنامه های مختلف یا حتی کارهای پاره وقت و… میتوانند نوجوان شما را از دردسر دور نگه دارند.
این بدان معنا نیست که تمام زمان آن ها را با فعالیت های فوق برنامه پر کنید یا آن ها را مجبور کنید تا در برنامههایی شرکت کنند که علاقهای به آن ندارند.
همچنین نباید تصور کنید که اگر نوجوان شما عضو تیم فوتبال باشد و یا ویلون بنوازد، پس قطعا هیچ اشتباهی مرتکب نمیشود، اما نوجوانی که علاوه بر شما، در برابر معلم ها، مربیان، همتیمی یا کارفرما پاسخگو و مسئول است، کمتر از دیگران دچار لغزش میشود.
برای مثال علاقه به فعالیتهای ورزشی باعث میشود که برای بسیاری از برنامههای درسی و غیر درسی نیز انگیزه داشته باشند و آینده خود را بر مبنای آن بسازند.
با یادگیری تکنیک های رفتار با فرزند نوجوان به فرزند تان کمک کنید تا چیزی را که عمیقا به آن علاقه دارد پیدا کند. بدینترتیب آن ها را برای موفقیت آماده میکنید و به آن ها یاد میدهید که زندگی به تحصیلات آکادمیک و نمرههای خوب در کارنامه خلاصه نمیشود.
بنابراین رفتار با فرزند نوجوان را خوب بیاموزید.
۷. با فرزندتان دوست باشید، رفتار با فرزند نوجوان
در رفتار با فرزند نوجوان فراموش نکنید که بزرگسالان موفق کسانی هستند که در دوره ی نوجوانی ارتباطی دوستانه و صمیمی با والدین خود داشته اند بنابراین شما نیز بهتراست رابطه ای دوستانه به فرزند خود داشته باشید.
هیچ چیز ارزشمندتر از حفظ ارتباط صمیمانه ی شما نخواهد بود. بنابراین تلاش کنید تا ارتباط تان را به درستی حفظ کنید و از نتایج آن در زندگی روزمره ی تان لذت ببرید.
چگونه با نوجوان خود دوست باشیم
- در مورد اعتماد با یکدیگر صحبت کنید و بهم اطمینان دهید که صداقت در رابطه شما حرف اول را می زند.
- به یکدیگر اطمینان بدهید که اطلاعات میان شما محرمانه باقی می ماند و کسی از آن خبردار نمی شود.
- به صحبت های آن ها گوش دهید ولی آن ها را نصیحت نکنید مگر اینکه از شما کمک بخواهند.
- آن ها را قضاوت نکنید.
- به جای اینکه قوانینی را برای آن ها وضع کنید، دستورالعمل هایی را تنظیم کنید.
- باهم برای قدم زدن یا فیلم دیدن بیرون بروید سعی کنید سرگرمی مورد علاقه او را انجام بدهید و بعد به جایی مانند کافی شاپ بروید و در مورد آن صحبت کنید.
رفتار با نوجوان پرخاشگر و بی ادب
- سعی کنید آرام و مسالمت آمیز بوده و بدون تهدید قوی باشید.
- مطمئن شوید که زبان بدن شما نشان دهنده تمایل به گوش دادن دارید.
- از خیره شدن در چشم نوجوان خود خودداری کنید و به آن ها فضای شخصی بدهید.
- اگر مشاجره شما از کنترل خارج شد، به نوجوان خود توضیح دهید که بهتراست بحث خود را نیم ساعت بعد ادامه دهید این کار رفتار با فرزند نوجوان را بسیار آسان تر می کند.
- از خشونت علیه نوجوان خود اجتناب کنید.
- از مشاور کمک بگیرید. اگر نوجوان شما اعتراف کرد که مشکلی دارد و مایل به دریافت کمک است، در اسرع وقت با یک مشاور یا روانشناس قرار ملاقات تنظیم کنید.
نحوه برخورد با نوجوان خطاکار
۱.ایجاد مرزهای واضح، رفتار با فرزند نوجوان
از آنجایی که بیشتر نوجوانان می خواهند استقلال و خودخواهی بیشتری را تجربه کنند، به ناچار شما را به چالش می کشند تا میزان قدرت خود و شما را آزمایش کنند.
۲. از سطح استرس خود آگاه باشید.
اگر عصبانی یا ناراحت هستید، اکنون زمان آن نیست که با نوجوان خود ارتباط برقرار کنید، بنابراین سعی کنید که مدتی تنها بمانید و سپس در مورد اتفاق با او صحبت کنید.
۳. بدون قضاوت یا نصیحت گوش دهید.
وقتی نوجوانتان با شما صحبت میکند، مهم است که بدون قضاوت، تمسخر، قطع صحبت، انتقاد یا توصیه به او گوش دهید. نوجوان شما می خواهد احساس کند که او را درک کرده و برای او ارزش قائل هستید.
منبع : رفتار با فرزند نوجوان | ۱۱ تکنیک های ارتباط با نوجوان