بیزاری درمانی

روش بیزاری درمانی، یک روش درمانی است که فرد در شرایطی قرار می گیرد تا نسبت به یک سری از محرک ها ، به دلیل مقارن و جفت شدن با برخی از محرک های ناخوشایند دیگر، بیزار و متنفر شود.

برای مثال، فردی که سعی می کند سیگار را ترک کند، در مواقعی که دلش می خواهد سیگار بکشد، پوست خود را نیشگون می گیرد. این روش درمانی به شدت بحث بر انگیز است.

• تاریخچه مربوط به بیزاری درمانی
• کاربرد آن در درمان
• بحث های مجادله ای در زمینه بیزاری درمانی

تاریخچه بیزاری درمانی

تاریخچه مربوط به روش درمان بیزاری درمانی، مقارن با تحقیقیات رفتارگرا می باشد. تحقیقات رفتار گرا بیان کننده موثر بودن شرطی سازی نسبت به یادگیری است. این امر حتی در مورد افرادی که طول درمان مشارکت نمی کنند هم می تواند موثر و کارا باشد.

بیزاری شیمیایی و برقی مرسوم ترین روش هایی بودند که در سال های اولیه مورد استفاده قرار گرفته اند، هر چند که در سالهای اخیر، از این روش ها کمتر استفاده می شود.

تصویر تجسمی، روشی است که بیشتر مورد پذیرش قرار گرفته است و در برخی موارد کارایی آن بیشتر از روش بیزاری درمانی می باشد. در این روش، فرد بر روی رفتار مورد نظر متمرکز می شود و همزمان با آن یک پیامد نامطلوب را تجسم می کند.

استفاده در درمان

تکنیک های بیزاری متنوعی در مجموعه های درمانی مورد استفاده قرار می گیرد. درمانگر تلاش دارد تا به فرد کمک کند که رفتار مشکل زای خود را از بین ببرد. ممکن است که به وی تصاویری نشان دهد که مرتبط با رفتار مشکل زا می باشد – همانند سیگار ها، داروها و … – و بعد از آن یک شوک به وی وارد کند یا نیشگون گرفته شود.

در سایر موراد، ممکن است یک درمانگر پیشنهاد دهد که از تکنیک های بیزاری استفاده شود که توسط خود فرد اجرا می شود. این تکنیک ها می تواند شامل تجسم یک چیز ناخوشایند، زدن یک جسم به کمر فرد و ایجاد شوک لحظه ای در وی، و یا کمک به وی برای داشتن یک آرزوی ترسناک، پرت کردن حواس یا فرآیند تفکر اجباری می باشد.

برنامه های درمان با استفاده از دارو و الکل، همانند شوک برقی و یا داروهای تهوع آور، برنامه هایی هستند که جزو تکنیک های مرسوم در بیزاری درمانی می باشند و به فرد کمک می کنند تا تمایل آن به یک چیز، به شدت کاهش یابد و یا از بین برود.

برای مثال، برخی از دارو ها می تواند باعث شود که فرد دچار مشکل در اعتیاد شود، و در هنگام مصرف دارو ها یا الکل احساس بیماری کند.

هر چند که این روش ها، جزو روش های مورد علاقه انجمن سلامت ذهن نمی باشد، و درصد موفقیت در آنها، نسبت به سایر روش ها پایین است، ولی همچنان موسسات درمانی زیادی از این روش درمانی، در کنار و همزمان با دیگر اقدامات درمانی، استفاده می کنند.

مجادلات مهمی در رابطه با رعایت اخلاق در روش بیزاری درمانی وجود دارد، به خصوص در زمانی که پزشک ها، از محرک های دردآور برای درمان استفاده می کنند. بیشتر متخصصان سلامت روان ، با تکنیک های مورد استفاده در بیزاری درمانی مخالفند، به غیر از مواردی که خود فرد محرک های تنفرزا را اجرا می کند. برخی از پزشکان مشاهده کردند که این روش درمان، یک استراتژی بلند مدت بی نتیجه می باشد، چرا که فرد به راحتی می تواند به سمت رفتارهای نامطلوب کشیده شود و در نبود محرک های ناخوشایند زندگی کند. همچنین، بیزاری درمانی، همانند سایر تکنیک های رفتاری نمی تواند جزو نیازهای عاطفی عمیق به حساب بیاید که فرد را به سمت رفتار نامطلوب می کشد.

مباحث مجادله ای مربوط به بیزاری درمانی

تکنیک های بیزاری درمانی در تکرار درمانی و یا تبدیل درمانی، که به منظور تبدیل افراد هم جنس خواه به غیر هم جنس خواه طراحی شده است، هم مورد استفاده قرار می گیرد.

تکنیک های آزارنده در شوک های اجرا شده بر روی دستگاه تناسلی فرد اجرا می شود یا این تصاویر به فرد نشان داده می شود تا در موقعی که فرد تصاویر جنسی مربوط به جنس خودش را می بیند، استفراغ کند. گروه های زیادی در مخالف با این روش درمانی صحبت کرده اند، و افرادی که در این روش، آسیب و صدمه دیده بودند، آن را یک روش توهین آمیز و غیر مفید دانسته اند.

همچنین روش تبدیل درمانی هم برای درمان افرادی مورد استفاده قرار گرفته است که ترنس (افرادی که مایل به تغییر ماهیت جنسی خودشان هستند) بوده اند. در این روش به آنها اجبار می شود تا وضعیت جنسی خودشان را بپذیرند و احساسات جنسی خودشان را با جنس زیستی خودشان، تطبیق دهند.

در برخی از موارد، والدین افراد دوجنسه، آنها را به کمپ های نوکیشی یا موسسات درمانی می فرستند و امکان اختیار انتخاب درمان از این افراد گرفته می شود. برخی از ایالت ها، همانند کالیفرنیا و نیوجرسی، معکوس درمانی را برای افراد دوجنسه ممنوع کرده اند. ایالت های دیگر هم در حال پذیرفتن قوانین این ایالت ها هستند.

با این وجود، برخی از افراد مهم مذهبی از این روش درمانی حمایت کرده اند و خواستار برگردانده شدن فرد، به وضعیت دگر جنس خواهی هستند. معکوس درمانی، احتمالا از طریق ایجاد حس گناه در فرد یا خجالت نسبت به احساسات خود، می تواند بر وضعیت جنسی فرد تاثیر گذار باشد، ولی به نظر نمی رسد که این روش منجر به ایجاد تمایل به جنس مخالف یا تغییر در تمایل جنسی فرد شود.

در حقیقت، وظایف اجباری موسسه روان شناسی آمریکا (APA)، در مورد واکنش درمانی مناسب نسبت به تمایل جنسی، بیان می دارد که “تلاش برای تغییر تمایل جنسی، نمی تواند منجر به نتایج موفق شود و ریسک های خطرناک در آن وجود دارد”. فرآیند معکوس درمانی می تواند منجر به ” آسیب دیدن احساسات جنسی، افسردگی، خودکشی و اضطراب شود”.

بر اساس کنوانسیون مربوط به APA، استفاده درمانی از “عمل همجنس گرایی” ، می تواند به این ایجاد این تفکر شود که مردان و زنان همجنس خواه، ذاتا دارای عیب می باشند، و این امر می تواند منجر به ایجاد فرهنگ دخالت و تبعیض در مورد این افراد شود.