ازدواج زودهنگام مسئله ای رایج در برخی از جوامع به خصوص ایران می باشد، البته این مسئله چالش برانگیز مخالفان و موافقانی دارد که به بررسی و نقد آن می پردازند. به ازدواج های زیر ۱۸ سال ازدواج زود هنگام می گویند که به علل مختلفی در ایران رواج یافته است.
از جمله مسائل فرهنگی، اقتصادی، مذهبی و فردی از عوامل سوق دهنده افراد به سمت ازدواج در سن پایین می باشند. متاسفانه در برخی از مناطق و به اعتقاد برخی از افراد ازدواج زودهنگام به خصوص در مورد دختران نوعی فضیلت به شما می آید. اما این پدیده باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای فرد، جامعه و خانواده می شود.
در این شرایط باید افراد سطح آگاهی خود را در مورد ازدواج زودهنگام افزایش دهند تا با پیامدهای منفی آن آشنا شوند و تا حد امکان از این اتفاق پیشگیری کنند. کمک گرفتن از مشاوره ازدواج در این زمینه موثر می باشد و می تواند آگاهی لازم را در اختیار شخص بگذارد.
ازدواج زود هنگام| پیامدهای ازدواج زودهنگام
سن ازدواج به طور قانونی در ایران، ۱۳ سالگی می باشد البته سنین پایین تحت شرایط خاص با بررسی قاضی، اجازه ازدواج صادر خواهد شد، اما سن رسمی ازدواج در سطح جهان ۱۸ سال در نظر گرفته می شود در واقع منظور از ازدواج زودهنگام، سن پایین تر از ۱۸ سال می باشد.
در جوامع مدرن مبنای ازدواج هر فرد تمایل و انتخاب خودش می باشد یعنی هر فردی خودش می تواند انتخاب کند و ازدواج یک انتخاب شخصی است که فرد بالای ۱۸ سال در مورد آن تصمیم می گیرد.
به طور معمول در این جوامع ازدواج زیر ۱۸ سال غیرقانونی می باشد و خود افراد تمایلی برای آن ندارند هم چنین ازدواج امری تحمیلی در نظر گرفته نمی شود و خانواده ها در مورد آن تصمیم نمی گیرند. در کشورها غربی خانواده ها در ازدواج نقش موثری ندارند و نقش خانواده در ازدواج چندان پررنگ نمی باشد.
در مقایسه با کشورهای غربی، ازدواج در ایران برای والدین بسیار مهم است و یک سرنوشت قطعی برای فرزندان در نظر گرفته می شود و والدین از سال ها قبل برای آن برنامه ریزی می کنند. حتی در انتخاب فرد مناسب برای ازدواج با فرزندشان تصمیم گیری می کنند و این عامل در برخی از مواقع باعث می شود تا فرد معیارهایی برای انتخاب همسر در نظر نگرفته و با تصمیم خانواده تن به ازدواج دهد.
شیوع ازدواج زود هنگام
ازدواج زود هنگام یعنی زیر سن ۱۸ سال، که در ایران شیوع بالایی دارد. بر اساس آمارها شیوع کودک همسری برای دختران زیر سن قانونی حدود ۶۵ درصد و برای پسران ۳۵ درصد می باشد. متاسفانه حدود ۲۰ درصد از این افراد تحصیلات زیر دیپلم دارند و عدم تحصیلات کافی به معنی ناآگاهی آن ها در مورد ازدواج و بروز مشکلاتی در این زمینه می شود، زیرا اطلاعات آن ها در این زمینه بسیار کم می باشد.
علل ازدواج زود هنگام چیست؟| عوامل موثر بر ازدواج زودهنگام
ازدواج زودهنگام در بسیاری از مناطق کشور به خصوص در روستاها و شهرهای کوچک امری طبیعی می باشد و اصولا مورد تشویق و تائید قرار می گیرد. برای ازدواج در سنین پایین علل متعددی وجود دارد که در ادامه مقاله آن ها را بیان کرده و به بررسی آن می پردازیم:
۱٫ علل فرهنگی
در برخی از فرهنگ ها، ازدواج زودهنگام یک فضیلت و ارزش به حساب می آید، این مسئله بیشتر در مورد زنان صادق است تا مردان. فرهنگ غالب جامعه بیشتر جوانان را تشویق می کند تا در سنین پایین ازدواج کنند و آمادگی روحی آن ها را برای ازدواج در نظر نمی گیرند.
در صورتی که به این امر توجه نکنند از نظر اجتماعی فشار زیادی به زنان وارد می شود. هم چنین در برخی از خرده فرهنگ ها دختران هر چه زودتر ازدواج کنند، بهتر است و تحصیل و اشتغال زنان ارزش پنداشته نمی شود. والدین فکر می کنند که اگر دختر در سن بالا و دیر ازدواج کند حرف شنوی او از والدین کاهش می یابد و والدین نمی توانند او را کنترل کنند. البته در مورد پسران هم این نگرانی وجود دارد اما آزادی پسران در خانواده بیشتر می باشد.
۲٫ علل فردی | عوامل موثر بر ازدواج زودهنگام
برخی از نوجوانان در ارتباط با جنس مخالف و به خاطر وابستگی عاطفی شدیدی که به طرف مقابل شان دارند تصمیم به ازدواج می گیرند.
در واقع انگیزه آن برای ازدواج وصال به معشوق می باشد و هیچ آگاهی یا پیش زمینه ای در مورد مهارت های لازم برای ازدواج موفق ندارند و بدون آگاهی تصمیم می گیرند تا زندگی مشترک شان را آغاز کنند. در این شرایط ممکن است خانواده ها با تصمیم او مخالفت کنند اما او در امر ازدواج پافشاری می کند و علیرغم مخالفت های خانوادگی، تصمیم به ازدواج می گیرد.
۳٫علل مذهبی
یکی از نگرانی های اصلی جوامع مذهبی، به گناه افتادن جوانان و وارد شدن به روابط نامشروع و افکار گناه آلود می باشد. بسیاری از افراد به خاطر صیانت نفس جوانان، یعنی زمانی که میل جنسی آن ها فعال می شود، ازدواج زودهنگام را توصیه می کنند.
ازدواج زودهنگام به طور معمول در دوران نوجوانی و بلوغ است و بسیاری از والدین به خاطر همین تفکر و ترس از به گناه افتادن فرزندشان او را به سمت ازدواج سوق می دهند. این مسئله باعث می شود که حتی دوران نامزدی کوتاه تر از زمان معمول برای آشنایی زوجین باشد.
در صورتی که می توانند این دوران را کمی طولانی کنند تا به شناخت برسند زیرا این مدت زمان مناسبی برای شناخت پیش از ازدواج می باشد.
۴٫علل اقتصادی
فشار اقتصادی در خانواده های پر جمعیت باعث می شود تا والدین تصمیم بگیرند دخترشان را هر چه سریع تر به منزل شوهر بفرستند تا بار هزینه زندگی شان کاهش پیدا کند. همین امر عامل ازدواج با مرد سن بالا نیز می شود. بسیاری از خانواده هایی که وضعیت معیشتی مناسبی ندارند ترجیح می دهند دخترشان را به مردهای سن بالا بدهند زیرا در برخی موارد تمکن مالی افراد مسن بهتر است.
تغییرات فرهنگی در مورد ازدواج زود هنگام
خوشبختانه در سال های اخیر تغییراتی در نگرش افراد در مورد ازدواج ایجاد شده است و بیشتر به تحصیلات توجه می شود، این روزها دختران و همینطور پسران سالیان زیادی را به تحصیلات می پردازند و به تدریج وارد بازار کار می شوند. هم چنین به خاطر مسائل اقتصادی و اجتماعی، سن ازدواج بالا رفته و فشار اجتماعی روی دختران و پسران برای تن دادن به ازدواج اجباری در سنین پایین بسیار کاهش یافته است.
از طرف دیگر جامعه به سوی مدرن بودن پیش رفته است و در کشور حق انتخاب فردی یک اولویت در نظر گرفته می شود و ازدواج را به زمانی موکول می کنند که دختران و پسران آمادگی لازم برای ازدواج را داشته باشند. البته این مسئله در مورد همه شهرها و همه جمعیت صدق نمی کند و در برخی از مناطق ازدواج زودهنگام یک نوع تفاخر و ارزش به حساب می آید.
پیامدهای ازدواج زودهنگام| آسیبهای ازدواج زودهنگام
ازدواج زودهنگام در ابتدا ممکن است باعث کاهش اضطراب خانواده ها شود، هزینه ها را کاهش دهد یا نگرانی شان بابت این که فرزندشان به گناه آلوده شود را از بین ببرد. اما پیامدهای منفی بسیاری برای فرد و جامعه به همراه خواهد داشت. در ادامه این مقاله برخی از پیامدهای ازدواج زودهنگام را بررسی می کنیم:
پیامدهای فردی| مزایا و معایب ازدواج زودهنگام
۱٫بحران هویت
روانشناسان تا حدود سن ۱۸ سالگی را نوجوانی در نظر می گیرند، یعنی افراد زیر ۱۸ سال هنوز وارد دوران بزرگسالی نشده اند. نوجوانی دوران بحران هویت و هویت یابی بوده و این دوران آغاز شکل گیری هویت در نوجوانان می باشد اما هنوز به ثبات فکری و هیجانی نرسیده است و نمی داند از خود و دنیا چه چیزی می خواهد. در این شرایطی نمی تواند معیارهای درستی برای ازدواج در نظر بگیرد و در انتخاب همسر به درستی عمل کند.
۲٫ تغییر سلیقه| مزایا و معایب ازدواج زودهنگام
به طور معمول بعد از چند سال که از ۱۸ سالگی می گذرد فرد وارد دنیای بزرگسالی شده و تمام تصورات نوجوانی اش تغییر می کند، هم چنین سلیقه او در مورد ازدواج عوض می شود. یعنی ازدواج زودهنگام ممکن است باعث شود که رضایت زناشویی فرد در آینده کاهش یابد و از زندگی زناشویی اش راضی نباشد.
۳٫ بازماندن از تحصیل
یکی از پیامدهای ازدواج زودهنگام، بازماندن از تحصیل می باشد. ازدواج زودهنگام می تواند به فرزندآوری ختم شود و در این شرایط امکان ادامه تحصیل به ویژه برای دختران از بین برود. این به معنی محدود شدن فرصت های رشد فردی و نداشتن مهارت های لازم برای فرزندپروری می باشد زیرا دختران در سن کم آگاهی لازم را ندارند.
۴٫ ازدواج مسئولیتی بزرگ
مزایا و معایب ازدواج زودهنگام، پذیرفتن و یا تحمیل یک مسئولیت بزرگ به فردی می باشد که احتمالا توانایی و ظرفیت پذیرش چنین مسئولیتی را ندارد. چنین اتفاقی باعث می شود تا فرد به طور ناگهانی از زندگی کودکی اش وارد بزرگسالی شود. برخی از افراد در مواجهه با این شرایط فشار روانی زیادی را تحمل می کنند و اختلالات سازگاری نشان می دهند هم چنین بعضی از افراد از کودکی نکردن خود شکایت می کنند.
۵٫ پیامدهای خانوادگی
یکی از پیامدهای ازدواج زودهنگام می تواند طلاق یا طلاق عاطفی باشد که نارضایتی از زندگی را به همراه دارد، از طرف دیگر زوجین در سنین پایین ازدواج می کنند و بچه دار می شوند اما بلوغ کافی برای تربیت فرزند را ندارند و در این شرایط هم خود و هم فرزندشان با مشکلاتی رو به رو خواهند شد.
۶٫ پیامدهای بلندمدت و اجتماعی
ازدواج های زود هنگامی که طلاق را در جامعه افزایش می دهد تاثیرات مخربی بر روی سلامت جامعه می گذارد، فرزندانی که در چنین خانواده هایی بزرگ شده اند و درگیر فرایند طلاق والدینشان بوده اند، سطح سلامت روان پایین تری خواهند داشت و همین مسئله نسل آینده را تحت تاثیر قرار می دهد.
هم چنین یکی از پیامدهای مهم ازدواج و بارداری زودهنگام آسیب جدی به سلامت جسمی دختران می باشد. بارداری در سنین پایین به دلیل عدم آمادگی بدنی و ضعف جسمانی دختران، خطرات جدی برای مادر و جنین به همراه دارد. ممکن است باعث سقط جنین و زایمان های زودرس شود که گاهی اوقات منجر به مرگ مادر می شود.
تاثیر خدمات روانشناسی بر ازدواج زودهنگام
بر اساس مطالبی که بیان شد ازدواج زودهنگام آسیب ها و پیامدهای متعددی را به همراه دارد و می تواند تمام زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد، به همین دلیل توصیه می شود قبل از ازدواج از مشاور و روانشناس کمک بگیرید تا آگاهی لازم را در اختیار شما قرار دهد و شما را با تمام ابعاد ازدواج زودهنگام آشنا سازد.
در صورتی که تصمیم به ازدواج در سنین پایین گرفتید روانشناس مهارت های لازم را بیان می کند تا بتوانید ازدواج موفقی داشته باشید و از بروز مشکلات و چالش ها در زندگی مشترک پیشگیری نمایید. در این راستا مرکز مشاوره ستاره ایرانیان از متخصصان و روانشناسان با تجربه تشکیل شده است که به صورت حضوری و تلفنی خدماتی را ارائه می دهند و در این زمینه یاری تان می کنند.
منبع : تفاوت کودک همسری و ازدواج در سن پایین| ازدواج زودهنگام