اضطراب و بی قراری از جمله واکنش های رایج سطح روان به استرس های محیطی می باشد، داشتن اضطراب در برخی از موقعیت ها مثلا زمانی که می خواهید به مصاحبه شغلی بروید و یا تصمیم مهمی مانند ازدواج دارید تا حدی طبیعی می باشد. اما در برخی از موارد این اضطراب ممکن است باعث احساس ناخوشی و مریضی شود، در این مقاله به رابطه میان اضطراب و ناخوشی پرداخته شده است.
در صورتی که علائم و نشانه های اضطراب به قدری زیاد شود که فرد نتواند عملکرد عادی خوبی داشته باشد و کارهایش دچار مشکل شود، در این صورت به یک اختلال تبدیل می شود و باید میزان اضطراب او مورد ارزیابی و درمان قرار گیرد، در صورتی که علائم و نشانه های اضطراب به مدت طولانی باشد و مورد درمان قرار نگیرند در این حالت مشکلات زیادی مانند اختلالات روان تنی و سایر اختلالات روانی مانند افسردگی در فرد به وجود می آید.
برای این که در مورد علل، علائم و روش های درمان اضطراب اطلاعاتی را کسب کنید باید این مطلب را تا انتها مورد مطالعه قرار دهید.
انواع اضطراب و اختلالات اضطرابی
اضطراب، احساس تنشی می باشد که به خاطر فشارهای درون روانی و یا محیطی به وجود می آید این احساس یکی از ناخوشایند ترین هیجانات بشری می باشد که باعث به وجود آمدن اختلالات متعددی می شود، در برخی مواقع اضطراب شدید در غالب حملات عصبی نشان داده می شود که به آن حملات پانیک می گویند.
از جمله موارد دیگر اختلالات اضطرابی می توان به انواع فوبیا، اضطراب جدایی، اضطراب بیماری، اختلال استرس پس از سانحه و اختلال اضطراب فراگیر اشاره کرد.
اختلال اضطراب فراگیر چیست و چه علائمی دارد؟
اختلال اضطراب فراگیر نگرانی و اضطراب مفرط و غیر قابل کنترل در مورد موقعیت های مختلف می باشد، افرادی که به اختلال اضطراب فراگیر مبتلا می شوند معمولا در حوزه های مختلف احساس نگرانی می کنند و زمانی که از آن ها می پرسید در مورد چه چیزی نگران می باشید می گویند در مورد همه چیز نگرانیم! اختلال اضطراب فراگیر دارای علائم و نشانه هایی می باشد که در زیر نمونه هایی از آن را بیان می کنیم:
- لرزش
- تپش قلب
- بالا رفتن فشار خون
- تعریق
- سرگیجه و تهوع
- لرز یا گر گرفتگی
- سردرد و درد های عضلانی
- احساس ضعف و خستگی
باید این نکته را در نظر بگیرید که برای تشخیص اختلال حتما باید به یک روانشناس بالینی مراجعه نمایید، روانشناس با انجام مصاحبه دقیق و ارزیابی کردن عوامل مختلف تشخیص نهایی را انجام می دهد و نوع اختلال را به درستی مشخص می کند.
علائم نشان دهنده اضطراب و بی قراری
همه افراد در شرایط و موقعیت های پر فشار و استرس زا اضطراب و بی قراری را تجربه می کنند در برخی موارد این مسئله به یک وضعیت مزمن تبدیل می شود و باعث تضعیف شدن سلامت روان فرد می گردد، در ادامه این مقاله علائمی که نشان دهنده اضطراب و بی قراری مفرط می باشد را بیان نموده ایم.
-
نگرانی دائمی از علامت های اضطراب
یکی از علائم و نشانه های بارز دچار شدن به اختلالات اضطرابی تجربه نگرانی بیش از حد می باشد ، افرادی که به این اختلال دچار می شوند معمولا در پاسخ به وقایع روزمره و معمولی نگرانی های مفرطی را از خودشان نشان می دهند ذهن آن ها در مورد موضوعات مختلف درگیر است و ذهنشان معطوف به آینده می باشد، این افراد معمولا خطرهای دنیای اطرافشان را از قبل برآورد می کنند و همین مسئله باعث می شود تا بر روی احساسات و رفتارهای آن ها اثر بگذارد.
-
فعال شدن سیستم جنگ و گریز
زمانی که در حالت اضطراب قرار می گیرید در حقیقت مغز شما یک خطر قریب الوقوع را پیش بینی می کند و همین مسئله باعث می شود تا در بدن شما واکنشی به عنوان جنگ و گریز اتفاق افتد، در این حالت بیشتر خون بدن به سمت اندام های انتهایی حرکت می کند و در این حالت شما نیروی بیشتری برای جنگیدن و فرار کردن یا عامل تهدید کننده خواهید داشت، همین عوامل باعث می شود تا علائمی مانند تعریق کف دست، لرزش، احساس سوزش در معده و بالا رفتن ضربان قلب را تجربه کنید.
-
بی قراری ذهنی و بی قراری حرکتی از نشانه های اضطراب
احساس بی قراری معمولا در میان متخصصان سلامت روان معمولا به دو صورت مشخص شده است که به عنوان بی قراری ذهنی و بی قراری حرکتی تعریف می شود، در بی قراری ذهنی فرد دچار تشویش شده است و افکار مزاحم و نگران کننده از ذهن او رد می شوند و در بی قراری حرکتی فرد از نظر جسمانی نمی تواند آرامش خود را حفظ کند و به همین دلیل تمایل دارد با استفاده از فعالیت هایی مانند راه رفتن، مالیدن دست ها به یکدیگر، تکان دادن پاها و حرف زدن اضطراب و استرس خود را کاهش دهد.
-
احساس خستگی مزمن
در این حالت بسیاری از افراد در هنگامی که دچار اضطراب می شوند نوعی بیش فعالی حرکتی و ذهنی را تجربه می کنند و برخی از این افراد احساس خستگی مزمنی به سراغشان می آید و این مسئله به دلایل مختلفی به وجود می آید.
به طور مثال افرادی که اضطراب دارند شب های خواب های آشفته ای دارند و همین مسئله باعث می شود که در طول شب نتوانند انرژی کافی برای فعالیت های روزانه شان ذخیره کنند و به طور طبیعی فرد احساس خستگی می کند و به اندازه کافی سرحال و پر انرژی نمی باشد.
-
بروز مشکلات در تمرکز
جالب است بدانید که بسیاری از افراد در صورتی که دچار اضطراب می شوند مشکلاتی در تمرکز آن ها به وجود می آید و بر توانایی یادگیری آن ها اثر می گذارد در این خصوص مطالعه ای بر روی ۱۵۷ نفر از کودکان و نوجوانانی که مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر هستند انجام شده است و بر اساس نتایج آن بیش از ۹۰ درصد آن ها در تمرکز اختلالاتی برای آن ها به وجود می آید.
در نتیجه بسیار اهمیت دارد که مشکلات توجه و تمرکز تشخیص اختلالاتی مانند بیش فعالی و نقض تمرکز را مطرح نکنید، در صورتی که فرزندی دارید که با این طور مشکلاتی دست و پنجه نرم می کند باید او را به پیش روانشناس ببرید تا وضعیت روانی او را با دقت و به طور کامل مورد ارزیابی قرار دهد.
-
افزایش حساسیت و تحریک پذیری از علائم اضطراب
افرادی که دچار اضطراب زیاد می شوند آستانه تحمل آن ها پایین می آید همین مسئله باعث می شود تا فرد در شرایط حساسیت روانی بالایی قرار گیرد و تحریک پذیر بشوند، تحریک پذیری می تواند در قالب واکنش های شدید نشان داده شود و فرد علائمی مانند پرخاشگری و تندخویی را از خود نشان دهد که حاکی از تحریک پذیری بالای فرد می باشد.
-
افزایش تنش عضلانی
افرادی که مضطرب هستند معمولا عضلاتشان را در حالتی از انقباض و تنش قرار می دهند و این مسئله باعث می شود تا در یک چرخه معیوب قرار گیرند، به طوری که عضلات فرد منقبض شده و اختلالاتی در گردش خون و اکسیژن رسانی به وجود می آید و علائم و نشانه های اضطراب شدت می یابد، به همین دلیل در بسیاری از برنامه های درمانی برای این که اضطراب کاهش یابد از تکنیک های خود آرام سازی جسمانی مانند ریلکسیشن و ذهن آگاهی استفاده می کنند و آن ها را مناسب برای آرام سازی می دانند.
علل بروز نگرانی و بی قراری چیست؟
همه افراد در زندگی دچار اضطراب و نگرانی می شوند ولی افرادی که اختلالات اضطرابی دارند بیش از دیگران در معرض این حالت قرار می گیرند که از عواملی که باعث بروز بی قراری می شود می توان به عوامل زیر اشاره کرد.
- برداشت نادرست از تحریکات محیطی مانند سر و صدا
- استرس های روانی مانند از دست دادن عزیزان یا مشکلات مالی
- جا به جایی محل سکونت
- بستری شدن در بیمارستان
- مصرف داروی جدید و عوارض جانبی آن
- تداخلات دارویی
- ابتلا به بیماری های صعب العلاج
درمان اضطراب و بی قراری
در صورتی که فرد دچار اضطراب و بی قراری شدید می شود در تمام جوانب زندگی او اختلالاتی به وجود می آید و به همین دلیل باید در اولین فرصت اقدامات لازم برای درمان صورت گیرد، درمان اضطراب از طریق دارو درمانی و روان درمانی انجام می شود .
در صورتی که علائم و نشانه های اضطراب به قدری شدید باشد که فرد نتواند در جلسات روان درمانی شرکت کنند از دارودرمانی استفاده می شود تا آمادگی لازم برای شرکت در جلسات در او به وجود آید .
در جلسات روان درمانی، درمانگر با مصاحبه بالینی و گرفتن شرح حال تمامی عواملی که باعث بی قراری و ناخوشی شما شده اند و اضطراب و استرس ایجاد کرده اند را شناسایی کرده و مورد بررسی قرار می دهد.
در فرایند درمان هایی مانند درمان شناختی – رفتاری، حالت هایی مانند افسردگی، فکر، احساس و نحوه رفتار شما به نسبت استرس زای زندگی به دقت مورد بررسی قرار می گیرد و درمانگر یک سری آزمایش های رفتاری را انجام می دهد تا به وسیله آن افکار مخرب و طرحواره های منفی را به چالش می کشاند.
در نتیجه قادر خواهید بود با مدیریت بهتر هیجانات و به دست آوردن آگاهی بیشتر از علت بروز آن ها در این خصوص با احساس های منفی مقابله کنید و برای حل آن ها اقداماتی را انجام دهید.
استراتژی هایی برای کاهش اضطراب
احساس خطر و ناامنی، سردرگمی و ابهام می تواند نگرانی و بی قراری هایی را برای شما به وجود آورد مهم ترین اقدام برای درمان اضطراب شناسایی عوامل اضطراب و استرس آور و تنش زا در زندگی تان می باشد ، باید شما شناخت دقیق و درستی نسبت به این عوامل داشته باشید و برای رفع آن اقداماتی را انجام دهید در این حالت از موارد تنش زا در زندگی تان پیشگیری می کنید، برای این که به آرامش برسید باید اقدامات زیر را مد نظر قرار دهید:
- به وجود آوردن محیطی ساکت و آرام بخش
- دریافت حمایت و دلگرمی از نزدیکان و اطرافیان
- تلاش در جهت شناسایی عوامل استرس زا و رفع عوامل محیطی آن
- مواجهه شدن با انواع ترس ها و اضطراب ها
- کسب اطمینان در مورد عدم وجود بیماری های دیگر
- استفاده از تکنیک های ذهن آگاهی که برای کاهش استرس و مراقبه به کار می رود.
- داشتن ورزش منظم، رژیم غذایی سرشار از ویتامین ها و نوشیدن آب فراوان
- مدیریت و کنترل استرس با مشاوره کنترل استرس
منبع : رابطه میان اضطراب و ناخوشی و بی قراری+ کاربردی ترین راه های درمان