اگر بخواهیم تحقیقی درباره ی مخوف ترین شکارچیان عمق دریاها داشته باشیم قطعا اول از همه به ترس از کوسه می رسیم. کوسه ها به دلیل ظاهر و دندان های بزرگی که دارند می توانند برای برخی از افراد ترسناک و حتی رعب آور باشند.
با این که عجیب و دور از انتظار نیست که نسبت به این موجودات احساس ترس و وحشت کنیم، اما بعضی افراد حتی با دیدن عکس این موجودات دچار حملات پانیک می شوند.
به طور کلی selacophobia ترسی غیر منطقی نسبت به کوسه ها را روایت می کند، بدون آن که فرد نسبت به آن نزدیک باشد و در واقع خطری او را تهدید کند. این ترس باعث می شود سطح بالایی از اضطراب ایجاد شود که فرد در کنترل آن ناتوان می باشد.
علائم ابتلا به سلاکوفوبیا
مانند انواع دیگر فوبیا ترس ازکوسه نیز علائم روانی و جسمانی دارد که به شرح زیر می باشد:
۱) دم و بازدم بیش از اندازه
۲) تعریق شدید
۳) افزایش ضربان قلب
۴) بروز حملات پانیک
۵)خشک شدن
۶)خشکی دهان
۷) لرزش بیش از اندازه بدن
۸) درد در قفسه سینه
چنین ترس هایی احتیاج به کنترل دارند زیرا در بعضی موارد می توانند به ایست قلبی منجر شوند. سلاکوفوبیا می تواند در دسته بندی هراس از حیوانات قرار بگیرد و یا زیر مجموعه هراس از ماهی ها یا ایکیتوفوبیا قرار بگیرد.
سلاکوفوبیا حتی می تواند تا حدی شدید باشد که زندگی روزمره فرد را تحت الشعاع قرار بدهد.
چنین ترس هایی موجب می شود نه تنها از خود کوسه ( که دیدن هر روز آن غیر ممکن به نطر می رسد) احساس ترس داشته باشید، بلکه با دیدن باله هایی بر سطح آب، آرواره هایی شبیه به کوسه و یا حتی چشم انداز دریا بترسید. در بسیاری از موارد شدت بیماری به حدی بوده که فرد نسبت به حمام رفتن نیز مقاومت می کرده است.
دلایل ترس از کوسه ها
درباره علل به وجود آمدن سلاکوفوبیا اطلاعات دقیقی در دست نداریم اما چند فرضیه در این باره وجود دارد.
یکی از این فرضیه ها نظریه inher آمادگی سلیگمن است که این گونه بیان می کند: بعضی از فوبیاها از نظر فیلوژنتیکی و وراثت به فرد می رسند. این نظریه معمولا با ترس از حشرات، عنکبوت ها و مارها نیز مشترک است.
این فرضیه نشان می دهد نتیجه آن مثبت خواهد بود چرا که ما از نیاکان خود آموخته ایم که این موجودات خطرناک و مشکل زا هستند و می توانند موجب مرگ افراد بشوند، در حقیقت در این دیدگاه فوبیا ریشه تکاملی دارد که باعث بقا انسان شده است.
کوسه ها به طور معمول از اعماق دریا به طعمه خود حمله کنند و این روند به قدری سریع و مخفیانه اتفاق می افتد که طعمه نمی تواند شکارچی را ببیند.
یکی دیگر از عوامل وقوع نسبت به کوسه ها اتفاق افتادن مسئله ای مرتبط با کوسه ها است، بدین معنی که تجربه باعث ایجاد فوبیا شده است.
تماشای کشته شدن فردی توسط یک کوسه یا زخمی شدن او در این دسته بندی قرار می گیرد.
البته برخی نیز سینما را در بروز وحشت نسبت به کوسه ها صاحب سهم می دانند. در اکثر فیلم هایی با ژانر کوسه شاهد قتل و حملات وحشیانه کوسه ها به غواص ها یا افراد دیگر هستیم در صورتی که طی تحقیقات انجام شده کوسه ها همیشه به انسان ها حمله نمی کنند و ممکن است به سراغ طعمه های دیگری بروند.
نحوه درمان سلاکوفوبیا
خوشبختانه سلاکوفوبیا یا فوبیا کوسیه در اکثر موارد درمان پذیر است و روش آن نیز معمولا مواجهه درمانی یا حساسیت زدایی سیستماتیک معرفی شده است.
هر دو این روش ها بیمار را به مرور به محرک نزدیک می کند تا جایی که فرد دیگر احساس اضطراب نکند. قبل از هر چیزی لازم است مذاکره ای بین بیمار و درمانگر صورت بگیرد تا میزان ترس او تخمین زده شود و با توجه به این موضوع درمان آغاز شود.
برای مواجه شدن با این موقعیت ها می توان بیمار را در ساحل برای قدم زدن و یا به تماشای آکواریوم های غول پیکر با موجودات زنده برد. استفاده از دستگاه واقعیت مجازی نیز می تواند این نوع فوبیا را برای فرد کم اهمیت کند و به نوعی با آن به صورت مجازی مواجه شود. استفاده از هیپنوتیزم نیز در از بین بردن سلاکوفوبیا می تواند موثر باشد.
نوعی دیگر از درمان در بیماری های این چنینی درمان شناختی رفتاری است. با استفاده از این روش می توان یک مجموعه از ترس ها شناخت ها و انتظارات اشتباه را درمان کرد.
تکنیک های حفظ آرامش نیز می تواند برای یادگیری و کنترل سطح اضطراب افراد استفاده شود. بنا به صلاح دید پزشک ممکن است داروهای ضد اضطراب و آرام بخش تجویز شود که البته لازم است بدانید تاثیر این داروها به تنهایی ابدی و قطعی نیست و باید در کنار درمان روانی شما انجام بشوند. موارد زیر نمونه هایی از تکنیک های حفظ آرامش برای کنترل اضطراب می باشند:
- تنفس عمیق
- ورزش یوگا حداقل دو روز در هفته
- رژیم غذایی سالم
- مصرف مرتب داروها
- صحبت کردن با عزیزان در مورد اضطراب و استرس
- کمک گرفتن از مشاور و روانشناس
- مطالعه در مورد بیماری