در هنگام تصمیم گیری برای ازدواج، ملاک های مختلفی برای سنجش میزان سنخیت و هماهنگی زن و مرد وجود دارد که یکی از این ملاک ها، سن افراد است. تفاوت سنی برخی از افراد بسیار زیادی یا بسیار کم می باشد اگر نگرانی در مورد تفاوت سنی خود و همسرتان دارید این مطلب را از دست ندهید.
در اکثر مطالبی که در مورد سن مناسب برای ازدواج نوشته شده است، بهترین فاصله سنی را بین ۳ تا ۷ سال، که در آن پسر از دختر بزرگتر باشد، ذکر کرده اند و دلیل آن هم که تاکید بر بزرگ تر بودن پسر از دختر است، این می باشد که دختران معمولا زودتر از پسرها به بلوغ روانی و ثبات شخصیتی می رسند و اگر بخواهیم به زبان ساده تر بگوییم، دختران زودتر از پسران بزرگ می شوند و رفتار دختر خانمی با سن ۲۰ سال معمولا پخته تر از رفتار پسری با همان سن می باشد، به همین دلیل حالت مطلوب این است که یک فاصله سنی مناسب این شکاف را اصلاح کند.
اما گاهی این فاصله سنی مطلوب، که نیاز است بین دختر و پسر وجود داشته باشد، خیلی زیاد می شود و از حالت نرمال و عادی خود فراتر می رود، اختلاف سنی ۱۰ سال، ۱۵ سال، ۲۰ سال یا حتی ۳۰ سال از جمله مواردی هستند که ما می توانیم آن ها را در دسته ازدواج هایی با اختلاف سنی زیاد بدانیم.
البته در مورد اختلاف سنی بین ۱۰ تا ۱۵ سال مقداری جای بحث است که در ادامه به آن می پردازیم.
هدف از ازدواج چیست؟
اگر همین حالا در پی یافتن پاسخ این سوال، شروع به تحقیق در منابع مختلف کنید و سعی کنید بفهمید که هدف اصلی ازدواج چیست، ممکن است با پاسخ های مختلفی مواجه شوید، از جمله: داشتن همدم، ارضای نیاز های روانی و جنسی و عاطفی، رشد و تعالی، رشد و صمیمیت و غیره
این ها مواردی هستند که در اهداف ازدواج ذکر شده اند که البته موارد بسیاری دیگر هستند که از قلم افتاده اند ولی آیا تابحال با خود فکر کرده اید که چه چیزی باعث می شود که بتوانید به این اهداف در کنار همسرتان دست پیدا کنید؟ اصلا چه چیزی باعث می شود که شما احساس خوشایندی از ازدواجتان داشته باشید؟ پاسخ این سوال، درک متقابل است.
زمانی می توانید به اهداف مورد نظرتان در ازدواج دست پیدا کنید که شما و همسرتان درک متقابلی نسبت به هم و نیازهای یکدیگر داشته باشید.
برای داشتن درک متقابل، همسان بودن در ملاک های مختلفی اهمیت دارند، ولی یکی از مهمترین آن ها داشتن فاصله سنی مناسب است.
در واقع فاصله سنی زیاد، عاملی است که در کنار دیگر تفاوت ها، مثل تفاوت های اخلاقی، ظاهری، فرهنگی، اختلافات زناشویی را تشدید می کند.
اگر که شما با همسرتان از دو دوره ی رشدی مختلف باشید، احتمال اینکه دیدگاه ها و علایق و توانایی هایتان با یکدیگر متفاوت باشد، خیلی زیاد است و همین امر می تواند سبب ایجاد اختلاف در شما شود.
دقت داشته باشید که منظور ما از سن، فقط سن تقویمی نیست، بلکه در کنار سن تقویمی، سن عقلی نیز اهمیت دارد و حتی می توانیم بگوییم اهمیتی به مراتب بیشتر دارد.
ازدواج با فاصله سنی زیاد در کدام سنین سبب ایجاد مخاطرات بیشتری می شود؟
دوره رشدی که زن و مرد در آن قرار دارند، در ایجاد مخاطرات ناشی از فاصله سنی زیاد نقش مهمی دارد.
به بیانی دیگر، ازدواج با فاصله سنی زیاد، در صورتی که یکی از طرفین در دوران نوجوانی یا اوایل جوانی باشد، می تواند ریسک بیشتری در پی داشته باشد.
به این دلیل که دوران نوجوانی، دوران پر تلاطمی است که فرد دچار هیجانات و تمایلات بی ثباتی است و وجود همین بی ثباتی در فرد می تواند سبب اتخاذ تصمیم های هیجانی و احساسی شود. حال تصور کنید که پسر جوانی با سن ۲۸ سالگی که به ثبات شخصیتی و بلوغ روانی رسیده است با دختر خانمی ۱۸ ساله ازدواج کند، طبیعی است که درک همسر نوجوان خود برای آقا پسر بسیار دشوار باشد، چون احتمالا آن فرد تحمل رفتارهای به اصطلاح ناشیانه همسر خود را ندارد.
اما اگر دختر خانمی ۲۸ ساله با پسری ۳۸ ساله ازدواج کند، احتمال اینکه این دو به مشکل بربخورند بسیار کمتر از مورد قبل است. به این دلیل که هر دوی این افراد در دوره رشدی یکسانی قرار دارند که به ثبات عقلی رسیده اند و رفتار هیچ یک برای دیگری عجیب و غیر قابل تحمل نیست.
هرچند که بازهم در این جا فاصله سنی زیاد مطرح است و در زمان تصمیم گیری برای ازدواج با یکدیگر، نیاز است که سن عقلی آن ها مورد بررسی قرار گیرد تا مطمئن شویم که مشکلی از نظر دیدگاه، شخصیت و رفتار، با یکدیگر ندارند.
ازدواج با فاصله سنی زیاد سبب ایجاد چه مشکلاتی در رابطه زناشویی می شود؟
-
عدم درک متقابل
همانطور که پیش تر گفتیم، ازدواج با فاصله سنی زیاد، سبب می شود که زن و مرد، درک مناسبی نسبت به نیازهای یکدیگر نداشته باشند.
درک متقابل زمانی به وجود می آید که زن و مرد دیدگاه مشابهی نسبت به موضوعات مختلف داشته باشند، فاصله سنی زیاد می تواند موجب ایجاد افکار و ذهنیت های مختلفی نسبت به اتفاقات پیرامون شود و همین افکار و ذهنیت های مختلف می تواند مشکل ساز شود.
-
انعطاف پذیری مختلف
ازدواج با اختلاف سنی زیاد، سبب می شود که دو نفر که از نظر میزان انعطاف پذیری تفاوت زیادی با یکدیگر دارند، کنار هم قرار بگیرند.
معمولا فرد جوانتر انعطاف پذیری بیشتری دارد و می تواند به مسائل با دید بازتری نگاه کند، اما فردی که مسن تر است و به عبارتی شخصیت وی در طول زمان شکل گرفته است انعطاف پذیری کمتری دارد و نسبت به تغییر مقاوم تر است و همین امر سبب می شود که شرایط برای فردی که سن کمتری دارد سخت تر شود.
-
نامتناسب بودن ویژگی های ظاهری
طبیعی است که زمانی که فاصله سنی بین زوجین زیاد باشد، آن دو از نظر ظاهر نیز با یکدیگر تفاوت های فاحشی داشته باشند.
این تفاوت ها اگر چه در ابتدای ازدواج، خیلی به چشم نخورد، با مرور زمان قطعا خودشان را نشان می دهند و همین امر سبب می شود که فرد جوان تر بعد از مدتی احساس کند که با همسر خود از نظر ظاهری همسانی ندارد و از اینکه با همسرش در اجتماعات حضور پیدا کند خجالت بکشد، همین امر باعث می شود که فردی که سن بیشتری دارد احساس سرخوردگی کند و اعتماد به نفس کمی در کنار همسر جوان خود داشته باشد.
-
اختلال در رابطه جنسی
همه ما می دانیم که با بالاتر رفتن سن، توان و قوای جنسی و همینطور میل جنسی فرد کاهش می یابد، بنابراین زمانی که زن و مرد با اختلاف سنی زیادی با یکدیگر ازدواج کنند، فردی که سن بیشتری دارد به مرور تمایل خود را به رابطه جنسی از دست می دهد و سرد مزاج تر می شود و همین امر می تواند سبب شود که فرد جوان تر از نظر تمایلات جنسی تحت فشار باشد و احساس کند که نیازهایش ارضا نمی شود. همین امر می تواند سبب آشفتگی، نارضایتی، دلسردی و کاهش صمیمیت بین زوجین شود و زمینه را برای بروز خیانت ها زناشویی فراهم کند.
-
تفاوت در علایق و تفریحات
طبیعی است که افراد جوان پر شور و حال تر باشند و ترجیح بدهند تفریحاتی را انتخاب کنند که هیجان بیشتری داشته باشد، این افراد پر انرژِی تر، پرشورتر و پر از آمال و آرزوهای مختلف هستند، ممکن است بسیار بلند پرواز باشند و افکار مختلفی را در سر بپرورانند، ولی با افزایش سن، فرد، به مرور آرام تر می شود، تمایل بیشتری به سکوت و خلوت دارد و همینطور از نظر توانایی جسمانی نیز ضعیف تر می شود، کاملا واضح است که در چنین شرایطی چه مشکلاتی رابطه زن و شوهر را تهدید می کند.
-
کنترل گری و سلطه گری بیش از حد
همانطور که شرح داده شد، ناهمخوانی و عدم تناسب زن و مرد در ویژگی های ظاهری و همینطور توانایی های جسمی و جنسی سبب می شود که فرد جوان تر به مرور نسبت به همسر خود دلسرد شود و صمیمیت بین آن ها کاهش پیدا کند. در مقابل از کاهش اعتماد به نفس فرد بزرگتر در رابطه صحبت کردیم.
طبیعی است که در چنین شرایطی همسر بزرگتر احساس خطر کند و حساسیت بیشتری داشته باشد و برای اینکه بتواند جلوی مشکلات احتمالی از جمله خیانت همسر خود را بگیرد، به شدت سلطه گر و کنترل گر شود و محدودیت های زیادی را برای همسر خود ایجاد کند. حتی ممکن است که همسر فرد به هیچ عنوان به فکر خیانت و رابطه فرا زناشویی نباشد اما فرد بزرگتر به علت تفکراتی که دارد ممکن است هر رفتار همسر خود را نوعی خطر قلمداد کند، بنابراین به این صورت واکنش نشان دهد.
-
تغییر نقش ها
همانطور که گفتیم فرد کوچکتر ممکن است تفکرات بسیار بلند پروازانه ای داشته باشد و مدام میل به خطر و ریسک کردن داشته باشد، البته ممکن است که فرد کوچکتر به این صورت هم ریسک پذیر نباشد، اما مسئله ای که وجود دارد این است که در چنین شرایطی فرد بزرگتر، خود را عاقل تر می داند و نقش والد را به خود می گیرد و چون خود را فرد با تجربه تری می داند مدام سعی می کند همسر خود را موعظه کند و به او پند و نصیحت دهد. که در اینصورت دیگر نمی توانیم شاهد رابطه زن و شوهری باشیم بلکه بیشتر رابطه والد – فرزندی را در بین زوجین مشاهده می کنیم.
-
کاهش اعتماد به نفس در همسر کوچکتر
ما از کاهش اعتماد به نفس در همسر بزرگتر صحبت کردیم، اما این اتفاق ممکن است در فرد کوچکتر نیز رخ دهد. تصور کنید که شما در کنار کسی زندگی می کنید که کارها، رفتارها و تصمیماتتان مدام زیر سوال می رود و بارها بابت تصمیماتی که گرفته اید، سرزنش شده اید، چه اتفاقی می افتد؟ واقعیت این است که شما هم دیگر اعتماد به نفس کافی را برای گرفتن تصمیم در زمینه های مختلف را ندارید، مدام از اشتباه کردن می ترسید و خود را فردی وابسته به همسر می دانید، بنابراین فاصله سنی زیاد می تواند در کاهش اعتماد به نفس هر دو طرف تاثیر زیادی داشته باشد.
آیا ازدواج با اختلاف سنی زیاد، پر از عیب است و هیچ مزیتی ندارد؟
پاسخ قطعا منفی است، در واقع نمی توان به این پدیده با دیدی کاملا منفی نگاه کرد، چه بسا در اینگونه ازدواج ها نیز مزایایی وجود دارد که البته هر چقدر فاصله سنی بین زوجین بیشتر شود، از میزان این مزایا کاسته می شود و به معایب آن اضافه می شود.
در ادامه به برخی از نکات مثبت ازدواج با اختلاف سنی زیاد می پردازیم:
اگر بخواهیم به نکات مثبت این سبک از ازدواج ها بپردازیم نیاز است که در ابتدا به اهمیت ویژگی های شخصیتی و دیدگاه های افراد بپردازیم.
دخترانی که رابطه عاطفی محکمی با پدر خود نداشته اند می توانند از ازدواج با مردی بزرگتر احساس خوشایندی داشته باشند، چون احساس می کنند که مورد حمایت قرار گرفته اند و بسیاری از نیازهایشان در پس این ازدواج ارضا می شود، ولی مسئله اینجاست که در این ازدواج، مسئله تغییر نقش اتفاق می افتد و این می تواند مشکل ساز باشد. اما نکته ای که وجود دارد دختر خانمی با این شرایط نسبت به دختر خانومی سلطه گر، احساس خوشایندتری در مورد این ازدواج دارد.
نکته مثبت دیگر اینکه دو فرد که همسن باشند یا فاصله سنی زیادی با یکدیگر نداشته باشند ممکن است در بسیاری از موارد با یکدیگر لج کنند و هر دو رفتارهای خامی از خود نشان دهند ولی مردان مسن، پخته تر هستند و به مسائل با دید عمیق تری نگاه می کنند، بنابراین توان بیشتر و بهتری برای مدیریت مشکلات و اختلافات دارند.
نکته دیگر اینکه مردانی که سن بیشتری دارند به احتمال بیشتری به استقلال مالی رسیده اند و به خوبی از عهده مخارج زندگی بر می آیند، ولی افراد جوان ممکن است در این مسائل مشکل داشته باشند و تازه اول راه باشند.
مواردی که گفته شد می توانند از جمله نکات مثبت اختلاف سنی زیاد باشد ولی توجه داشته باشید که این در صورتی است که
- دوره رشدی دو نفر با یکدیگر متفاوت نباشد.
- فاصله سنی خیلی زیاد نباشد.
اگر قصد داریم با فردی که فاصله سنی زیادی با ما دارد و کوچکتر از ما است ازدواج کنیم نیاز است که چه کارهایی انجام دهیم؟
- اینکه به روحیات خود توجه کنید و ببینید که آیا توان کنار آمدن با فردی کوچکتر از خودتان را دارید یا خیر.
- مراقب رفتار خود باشید و سعی کنید به فرد کنترل گری تبدیل نشوید و نقش والدی سرزنش گر را بر عهده نگیرید.
- دقت داشته باشید که نیاز است در مقابل خواسته های همسرتان و علایقی که دارد کنارش باشید و فرصت تجربه های متعدد را از او نگیرید، در واقع سعی نکنید مقابل همسرتان بایستید بلکه سعی کنید همراه خوبی برای او باشید و تفاوت دیدگاهای تان را در نظر داشته باشید.
- خودتان را برای برخورد منطقی با همسرتان آماده کنید و بدانید که اگر همسر شما از سر بی تجربگی و خامی تصمیماتی می گیرد که از نظر شما عواقب خوبی ندارد نیاز است که گفت و گویی منطقی با او داشته باشید که بتوانید او را متوجه اشتباهش کنید. قطعا سرزنش کردن و گفتن «نه مطلق»، همسرتان را دچار ناکامی و درماندگی می کند.
- قبل از گرفتن تصمیم قطعی حتما به مشاور ازدواج مراجعه کنید و به کمک مشاور تمامی مسائل را مورد بررسی قرار دهید. بررسی سن عقلی هر دو طرف، نیز از جمله موارد مهمی است که نیاز است در جلسات مشاوره، به آن پرداخته شود.
برای دریافت مشاوره در زمینه ازدواج می توانید با مشاوران با تجربه و متخصص مرکز مشاوره ستاره ایرانیان در تماس باشید و از خدمات روان شناختی این مرکز بهره مند شوید.