لجبازی کودکان یکی از مشکلاتی است که والدین با آن روبرو هستند. والدین این کودکان باید برای ساده ترین چیزها مثل غذا خوردن، حمام کردن نیز فرزند خود را متقاعد کنند؛ این جدال دائمی با کودک باعث کلافگی، ناامیدی و عصبانی والدین می شود که این نیز باعث پیچیده تر و بزرگتر شدن مشکل می شود.
لجبازی پسر
بنابراین قصد داریم در این مطلب به این سوال رایج والدین پاسخ دهیم که «چگونه با پسربچه لجباز خود رفتار کنید تا این عادت ناخوشایند در او از بین برود». پس با ما همراه باشید.
علائم لجبازی کودکان
کودکان لجبازی رفتارهای زیر را از خود بروز می دهند.
- طغیان های شدید و خشمگین در مورد همه چیز
- دلیل هر چیز را بپرسیدن و عدم توجه به والدین
- جر و بحث روی موضوعات مختلف
- خود را رئیس می داند
- امتناع از رعایت قوانین خانواده
- بی تبابی و بی حوصلگی و عدم رعایت صف
- بر اساس قوانین خودشان عمل می کنند
ویژگی های کودک لجباز
هر کودکی که مستقل عمل می کند، لجباز نیست. پس باید قبل از هر اقدامی بفهمید که کودک شما لجباز است یا مصمم؟ یک کودک با اراده و مصمم می تواند بسیار باهوش و خلاق باشد، سوالات زیادی بپرسد. آن ها فکر می کنند و عمل گرا هستند.
در حالی که “پسر بچه لجباز” فقط روی خواسته های خود پافشاری می کند و به هیچ عنوان حاضر نیست به چیزی که شما می گویید گوش کند.
چند ویژگی مهم پسر بچه لجباز عبارتند از:
- آن ها نیاز شدیدی به تایید و شنیده شدن دارند، بنابراین ممکن است اغلب با لجبازی توجه شما را جلب کنند.
- آن ها می توانند به شدت مستقل باشند.
- آن ها مصر و متعهدند تا کاری را که دوست دارند انجام دهند.
- همه کودکان عصبانی می شوند، اما کودک لجباز بیشتر عصبانی می شوند.
- آن ها ویژگی های رهبری قوی دارند و گاهی می توانند “رئیس” باشند.
- آن ها دوست دارند کارها را با سرعت و روش خود انجام دهند.
نحوه برخورد با پسر بچه لجباز
مهم ترین قانون در برخورد با یک پسر بچه لجباز این است که نباید باعث شوید که تصور کند می تواند با لجبازی به خواسته هایش می رسد؛ این کار باعث می شود آن ها مجبور به تغییر رویکرد خود شوند. اما رفع این مشکل نیاز به صبر و تلاش زیادی خواهد داشت.
جالب است بدانید که کودکان لجباز قاطع، پرشور و مصمم هستند. نگرش قاطع آن ها ممکن است گاهی چالش برانگیز باشد، اما با صبر و ثبات، می توانید به فرزند لجباز خود کمک کنید تا به موجودی انعطاف پذیر، مستقل و آزاد اندیش تبدیل شود و این لجبازی به یکی از بهترین ویژگی های شخصیتی او تبدیل شود.
در ادامه راه کارهایی را بیان می کنیم که می تواند در رسیدن به سوال : “در مقابل لجبازی کودکان چه کنیم” به شما کمک کند.
آرامش خود را حفظ کنید.
فریاد زدن و عصبانیت نه تنها مشکلی را حل نمی کند بلکه اوضاع را بدتر می کند؛ زیرا ممکن است کودک این پاسخ شما را دعوتی برای مبارزه کلامی تلقی کرده و گریه، داد و فریاد و لجبازی خود را تشدید کند.
بنابراین بهتر است آرامش خود را حفظ کنید و با رفتاری مناسب، به پسر بچه خود رفتار و کار درست را یاد بدهید. شما می توانید کارهایی که به حفظ آرامش شما کمک می کند را انجام دهید، مثلا مدیتیشن کنید، ورزش کنید یا موسیقی آرامش بخش، پخش کنید تا حتی فرزندانتان هم بتوانند آن را گوش کنند. می توانید هر چند وقت یکبار موسیقی مورد علاقه فرزندتان را پخش کنید تا بتوانید با او ارتباط بهتری برقرار کنید.
به او گوش کنید.
ارتباط خیابانی دو طرفه است. اگر میخواهید فرزندتان به حرف های شما گوش دهد، پس باید مایل باشید که به حرف های او گوش دهید.
کودکان لجباز ممکن است تمایل به بحث در مورد نظرات خود داشته باشند؛ بنابراین اگر احساس کنند که صدایشان شنیده نمی شود، ممکن است سرکشی کنند. در بیشتر مواقع، زمانی که فرزندتان اصرار دارد کاری را انجام دهد یا انجام ندهد، گوش دادن به صحبت های او و گفتوگو در مورد چیزی که او را آزار میدهد میتواند اوضاع را آرام کند.
به عنوان مثال، اگر پسرتان برای تمام کردن ناهارش عصبانی است، به او به زور غذا ندهید، در عوض، از او بپرسید که چرا نمیخواهد غذایش را بخورد و به پاسخ او گوش کنید( ممکن است به دلیل بازیگوش بودن یا داشتن شکم درد باشد).
با او صحبت و مذاکره کنید.
گاهی اوقات لازم است با پسر بچه لجباز خود صحبت کنید. برای او بسیار معمولی است که وقتی که به خواسته اش نرسیده است، شروع به لجبازی کند، پس اگر می خواهید دست از این کار بردارد و به حرف شما گوش کند باید دلیل کارش را بفهمید. شما می توانید از راه کارهای زیر کمک بگیرید.
- با پرسیدن چند سوال شروع کنید تا آن ها را وادار به صحبت در مورد موضوع کنید، سوالاتی از قبیل «چه چیزی تو را اذیت می کند؟»، «آیا مشکلی هست؟» یا «آیا چیزی می خواهی؟» می تواند مناسب باشد. با این کار به او می فهمانید که به خواسته هایش احترام می گذارید و او نیز را در نظر می گیرید.
- مذاکره لزوماً به این معنا نیست که شما همیشه در برابر خواسته های آن ها تسلیم شوید بلکه راهی برای نشان دادن توجه شما به فرزندتان و پیدا کردن روش جایگزین می باشد. به عنوان مثال، ممکن است فرزند شما حاضر نباشد در ساعت معینی به رختخواب برود؛ می توانید به جای اصرار به خوابیدن او در ساعتی خاص، سعی کنید کنید با مذاکره کردن با او ساعتی را انتخاب کنید که از نظر هر دوی شما مناسب است.
به او حق انتخاب بدهید.
کودکان لجباز تفکر و دیدگاه خود را دارند و دوست ندارند همیشه به آن ها بگویید چه کاری انجام دهند و چه کاری را انجام ندهد. زمانی که به پسر لجباز چهار ساله خود بگویید که باید ساعت ۹ شب در رختخواب باشد، یا وقتی به کودک پنج ساله سرسخت خود بگویید که اسباب بازی انتخابی شما را بخرد، احتمالا تنها پاسخی که از دریافت خواهید کرد “نه” است!
بهتر است به جای اینکه به فرزند خود دستور بدهید، به او حق انتخاب از بین چند گزینه را بدهید. برای مثال به جای اینکه به او بگویید به رختخواب برود، از او بپرسید دوست دارد از بین داستان A و B کدام را قبل از خواب برایش بخوانید.
فرزند شما می تواند به سرکشی خود ادامه دهد و بگوید:« من نمی خواهم بخوابم» اگر این اتفاق افتاد، آرام بمانید و به طور قاطع به او بگویید: «خب، این یکی از گزینه ها نبود.» می توانید این کار را هر چند بار که لازم است و با حفظ آرامش تکرار کنید تا وقتی به نظر برسد که احتمالاً فرزندتان تسلیم می شود.
به این نکته توجه کنید که تعداد زیادِ گزینه های پیشنهادی نیز خوب نیست، زیرا باعث سردرگمی و گیج شدن او می شود. برای مثال، درخواست از فرزندتان برای انتخاب یک لباس از کمد لباس ممکن است او را گیج کند.
شما می توانید با رساندن گزینه ها به دو یا سه مورد از این مشکل جلوگیری کرده و انتخاب را برای فرزندتان آسان کنید.
برای پسر خود وقت بگذارید.
کودکان لجباز به نحوه برخورد شما با خود بسیار حساس هستند، بنابراین مراقب لحن، زبان بدن و کلماتی که استفاده می کنید باشید. زمانی که آن ها از رفتار شما ناراحت می شوند، برای محافظت از خود شورش میکنند، حرف میزنند و پرخاشگری نشان میدهند.
باید به نکات زیر در برخورد یا پسر لجباز خود دقت کنید.
- تغییر نحوه برخورد شما با یک پسر لجباز می تواند واکنش آن ها را نسبت به شما تغییر دهد. به جای اینکه به آن ها بگویید چه کاری انجام دهند، با آن ها شریک شوید. برای مثال به جای «من از تو می خواهم فلان کار را انجام دهی» از جملاتی مثل« بیایید این کار را انجام دهیم…»، «چطور است که آن را امتحان کنیم» استفاده کنید.
- از فعالیت های سرگرم کننده برای ترغیب پسرتان به انجام کاری استفاده کنید. برای مثال، اگر میخواهید کودک لجبازتان اسباببازی هایش را کنار بگذارد، خودتان این کار را شروع کنید و از او بخواهید «دستیار ویژه» شما باشد.
- همچنین می توانید با تعیین محدوده زمانی، کودک را به چالش بکشید تا اسباب بازی ها را سریعتر از آنچه می تواند کنار بگذارد. این یک ترفند زیرکانه است که بهتر و بیشتر نیز جواب می دهد. برای مثال به او بگویید« آیا می توانی در ۵ دقیقه اسباب بازیت را جمع کنی؟»
محیطی آرام در منزل ایجاد کنید.
رفتار کودکان، آینه ای از رفتار والدین است، آن ها از طریق مشاهده و تجربه یاد می گیرند. اولین و مهم ترین اشخاصی که یک کودک با آن ها در ارتباط است و تاثیر مستقیم و بسیار زیادی روی شخصیت و رفتار او دارند، والدینش هستند.
اگر کودکی والدین خود را به طور دائم در حال دعوا و درگیری مشاهده کند، طبیعی است که او نیز این رفتارها را از خود بروز دهد. همچنین دعوا و اختلافات زناشویی باعث ایجاد محیطی پر از تنش و استرس خواهد شد که بر روحیه و رفتار فرزندان اثرات منفی خواهد داشت.
مطالعات نشان می دهد که اختلافات و درگیری های زناشویی می تواند باعث بروز مشکلات رفتاری مثل کناره گیری از اجتماع و پرخاشگری در کودک شود.
پس اگر پسربچه ای لجباز دارید، بهتر است در نوع رفتار خود با همسرتان دقت کنید و در صورت لزوم اقداماتی برای کاهش تنش و استرس در منزل انجام دهید.
به مشاور مراجعه کنید.
یکی از راه هایی مهم و موثر که می تواند به شما و کودکتان در رفع مشکلات رفتاری مثل لجبازی کمک کند، مراجعه به یک روانشناس مجرب است. از آن جا که یک روانشناس می تواند راهکارهایی دقیق، علمی و بر پایه ی اصولِ روانشناسی در اختیار شما قرار دهد، می تواند کاملا قابل اعتماد باشد.
ممکن است پسر بچه لجباز شما علاقه ای به صحبت کردن در مورد کارها و دلایل رفتارش با شما نداشته باشد یا حتی دلیلی برای لجبازی او وجود دارد که از چشم شما پنهان است و از آن مطلع نیستید، یک روانشناس مجرب با بررسی شرایط، بهترین توصیه ها را برای نحوه رفتار با کودک لجباز به شما ارائه می کند.
نحوه رفتار با کودک لجباز در سنین مختلف
نحوه برخورد با کودک لجباز دو ساله
سرکشی و بدرفتاری در سنین کودکی بسیار طبیعی است . انضباط مثبت به شما کمک میکند تا از رفتارهای ناخواسته خودداری کنید و کودک نوپایتان را به رفتارهای بهتر راهنمایی کنید. کودک نوپا بدرفتار شما ممکن است برای شما سردرد یا زمان سختی ایجاد کند، اما مطمئن باشید که سرکشی کودک نوپا بسیار طبیعی است.
- تا سطح کودک نوپا پایین بیایید و تماس چشمی برقرار کنید.
- نیات کودک نوپای خود را پیدا کنید.
- عواقبرفتارش را به او نشان دهید.
- به کودک نوپاتان حق انتخاب بدهید.
- دلیل موضوعات را بیان کنید این کودکان برعکس تفکر برخی افراد، ادراک خوبی نسبت به موضوعات دارند و حرف منطقی را می شنونند.
- زمانی که کودک نوپای خود کاری را که از او خواسته شده انجام می دهد تحسین کنید.
نحوه برخورد با کودک لجباز ۳ ساله چگونه است؟
مالون میگوید: «بسیاری از والدین این رفتار کودک را تجربه کرده اند. که بسیار شبیه به سرپیچی نوجوانان است – نیاز کودک به احساس تسلط است. “این یکاحساس کنترل و قدرت است… باید کودک یاد بگیرید که بعدها بتواند مستقل باشد برای همین با گفتار منطقی پیش بروید.
- پیشگیری را تمرین کنید. از دانش خود در مورد فرزندتان برای جلوگیری از انفجارهای بی مورد استفاده کنید.
- آرام بمان.
- با دقت گوش کن
- قوانین خود را توضیح دهید
- گزینه های پیشنهادی ارائه دهید تا حس نکند چیزی به او تحمیل می شود.
- برخی اوقات او را رها بگذارید تا احساس خفگی نکند ولی باید ساعات اندکی باشد و قوانین همیشه در جریان باشد.
مقابله با لجبازی کودکان ۴ساله بیاموزیم
نحوه برخورد با کودک لجباز چهار ساله راهکارهای مناسب خود را دارد.
منطقی باشید
وقتی از کودک پیش دبستانی خود می خواهید برای ناهار بیاید و او فریاد می زند “الان نه!” و بعد وقتی مجبورش کردی هرطور شده بیاد گریه کن، سعی کن خودتان را جای اون بذارید. او را در آغوش بگیرید و بگویید می دانید ترک دوستانش سخت است، اما ناهار آماده است.
ایده این است که به او نشان دهید به جای اینکه بخشی از مشکل باشید، در واقع طرف او هستید. سعی کنید عصبانی نشوید (حتی اگر در مقابل دیگران احساس خودآگاهی می کنید). مهربان باشید، اما قاطع باشید که او را مجبور کنید وقتی وقتش است وارد شود.
محدودیت ها را تعیین کنید.
کودکان پیش دبستانی به محدودیت هایی نیاز دارند، بنابراین محدودیت ها را تعیین کنید و مطمئن شوید که فرزندتان آنها را می داند. برای او تلفظ کنید: “ما وقتی عصبی هستیم تنبیه نمی کنیم پس حرف خودت را آزادانه بزن” یا “یادت باشد، تو همیشه باید دست مرا در پارکینگ بگیری.”
تقویت رفتار خوب به جای اینکه به کودک پیش دبستانی خود فقط در هنگام بدرفتاری توجه کنید، رفتار مناسب او را جلب کنید. یک جمله ساده، “ممنون که لباست را آویزان کردی!” یا “وقتی اسباب بازی هایت را با خواهرت به اشتراک می گذاری کار خوبی می کنی. آفرین” راه درازی برای تشویق کودک پیش دبستانی شما به انجام کارهای مشابه خواهد بود.
ممکن است وسوسه شوید که وقتی فرزندتان درگیر کارهای بدی است با الفاظی به او توهین کنید، قبل از صحبت کردن فکر کنید. این مهم است که مطمئن شوید کلمات شما رفتار را نشان می دهند و از کودک خود به عنوان یک شخص بزرگسال انتقاد نکنید. («تو خیلی دست و پا چلفتی هستی!» یا «همیشه دچار مشکل میشوی».)
به کودک پیش دبستانی خود قدرت دهید.
فراهم کردن فرصتهایی برای انتخابهای کودک به او این امکان را میدهد که استقلال تازهای که به دست آورده در یک محیط کنترلشده اعمال کند.
بهعنوان مثال، بهجای اینکه از او بخواهید شلوار جینی را که انتخاب کردهاید بپوشد، به او اجازه دهید بین دو جفتی که شما پهن کردهاید انتخاب کند. از او بپرسید که آیا او نخود یا لوبیا سبز را با شام میل می کند یا نه، و کدام یک از این دو طبقه را هنگام خواب.
با لجبازی کودک ۹ ساله چه کنیم؟
به پیشنهادات زیر به عنوان یک کتاب راهنما فکر کنید تا به شما کمک کند با کودک ۹ ساله لجباز چگونه رفتار کنید:
- قوانین و محدودیت های واضحی را تعیین کنید و مطمئن شوید که کودک شما متوجه می شود. گاهی اوقات “امتناع” از گوش دادن در واقع عدم درک است.
- از پیامدهای منسجم و منطقی استفاده کنید. بچه ها باید بدانند وقتی گوش نمی دهند شما حالت منطقی خود را از دست نمی دهید. رفتار احساسی شما، لجبازی کودک را بیشتر می کند.
- به احساسات فرزندتان گوش دهید و به جای عصبانیت از او بپرسید که چه مشکلی پیش آمده است. وقتی در مورد چیزی شروع به حرف زدن می کند تصدیقش کنید و نصیحت را شروع نکنید.
- اگر به کودکتان احترام بگذارید او نیز به شما احترام می گذارد.
- وقتی میگویید بله یا نه یا دستور میدهید، به آنچه میگویید توجه کنید و آن را دنبال کنید. ناهماهنگی صحبت های شما به بچهها میگوید که مجبور نیستند گوش کنند.
- وقتی گوش می دهند و همکاری می کنند توجه کنید. به جای اینکه منتظر تنبیه کودکان به خاطر گوش ندادن باشید، گوش دادن خوب را با تحسین تقویت کنید.
- به بچه ها اجازه دهید فرصتی دوباره داشته باشند. فرصت انجام مجدد، ابزارهای آموزشی عالی هستند. به بچهها نشان میدهید که میتوانند در موقعیتهای منفی ترمز کنند، از مهارتهای مقابله برای جمعبندی مجدد استفاده کنند و در جهت درست از نو شروع کنند.
- هر یک از این کارها درباره راهنمایی شما برای کمک به او برای تبدیل شدن به شنونده بهتری است. راهنمایی با ارسال این پیام که شما و فرزندتان در یک طرف هستید به رابطه شما کمک می کند. وقتی احساس کند یک تیم هستید به شما گوش می دهد و همکاری می کند.
توصیه فارسیدو!
باید توجه داشته باشید که هر کودکی با دیگری متفاوت است، همه آن ها شخصیت های منحصر به فردی دارند، بنابراین ممکن است یک راه کار برای کودکی موثر باشد، اما برای دیگری موثر نباشد. پس باید سعی کنید کودک خود و شخصیت او را درک کنید تا بفهمید کدام رویکرد مناسب و سازگار با شخصیت او می باشد.