متاسفانه به خاطر چهره بدی که در فیلم ها و داستان ها از مادر ناتنی ساخته شده است، اغلب افراد ذهنیت منفی نسبت به مادر ناتنی دارند و اگر نوجوانی در شرایطی قرار بگیرد که باید با مادر ناتنی خود زندگی کند، احساس نگرانی و ترس داشته باشد. اما باید گفت همیشه یک مادر ناتنی، یک فرد بد و آزارگر نیست؛ اگر برخورد درستی با این موضوع داشته باشید، ممکن است حتی از حضور او در خانواده خود راضی و خوشحال شوید.
رابطه با مادرناتنی
حضور یک فرد جدید و به عنوان مادر ناتنی در خانواده به معنای تغییرات بزرگی در زندگی است؛ احساس نگرانی، ترس و حتی بی ثباتی در چنین شرایطی کاملا طبیعی است؛ اما باید یاد گرفت که چگونه با این موضوع برخورد کرد تا احتمال آسیب به کم ترین حد خود برسد.
رفتار با نامادری
در این مقاله قصد داریم سه مرحله ای که می تواند به بهتر کردن رابطه با نامادری کمک کند را بیان کنیم؛ بنابراین اگر پدرتان دوباره ازدواج کرده است و در این شرایط قرار گرفته اید با هم ما همراه باشید.
مرحله اول: مدیریت احساسات
اولین مرحله برای بهبود ارتباط با مادر ناتنی است که احساسات خودتان را بشناسید و کنترل کنید. راه هایی زیر می تواند در این مرحله به شما کمک کند.
از یک مشاور یا درمانگر کمک بگیرید.
کمک گرفتن از یک مشاور یا درمانگر می تواند راه مناسبی برای کنار آمدن با شرایط جدید و احساسات ناشی از آن باشد؛ صحبت کردن در مورد مسائل سخت با یک متخصص بسیار اثرگذار و مفید است.
افراد متخصص و حرفه ای موقعیت های مشابه به شرایط شما را زیاد دیده اند و می توانند راه حل های کاربردی خوبی به شما ارائه کنند. آن ها افرادی هستند که شخصاً با وضعیت شما درگیر نیستند ولی طی سال ها برای گذراندن روزهای سخت به افراد زیادی کمک کرده اند؛ همچنین آن ها خارج از روابط خانوادگی شما هستند و می توانند به شما کمک کنند موقعیت خود را به روشی جدید درک کنید.
بهتر است درمانگر یا مشاوری که انتخاب می کنید به طور تخصصی در حیطه کودک و نوجوان فعالیت داشته باشد.
با دوستان و خانواده خود صحبت کنید.
اگر به مشاور یا درمانگر دسترسی ندارید، صحبت کردن در مورد نامادری، با دوست یا عضوی از خانواده نیز می تواند مفید باشد، مزیت صحبت کردن با دوستان و اعضای خانواده این است که شما به هر حال با آن ها وقت می گذرانید و با آن ها صحبت می کنید، پس لازم نیست زمان خاصی را برنامه ریزی کنید یا مسیر زیادی را طی کنید، همچنین دوستان و خانواده شما برای خوشبختی و احساسات شما ارزش زیادی قائل هستند و به شما کمک خواهند کرد.
اما از آنجایی که احتمالا دوستان و خانواده شما در مورد نامادریتان بی طرف عمل نمی کنند، توصیه آن ها ممکن است چندان مفید نباشد؛ اغلب اوقات افرادی که درگیر ارتباط خانوادگی شما نیستند پیشنهادات و توصیه های بهتری دارند. شما می توانید به طور همزمان از کمک دوستان، خانواده و مشاوران حرفه ای استفاده کنید.
با پدر خود صحبت کنید.
اگر مطمئن نیستید که چگونه با نامادری خود ارتباط برقرار کنید، از پدرتان بخواهید تا وقتی را برای صحبت کردن در مورد این موضوع اختصاص دهد. بهتر است ناراحتی های خود را به وضوح و بدون عصبانیت توضیح دهید. به احتمال زیاد، پدرتان می تواند پیشنهادات خوبی به شما بدهد. گاهی لازم است با یک مشاور و یا دوست خود در مورد راه های پیشنهادی برای به نامادریتان صحبت کنید.
می توانید برای شروع صحبت از جملاتی مثل زیر استفاده کنید:
- پدر، من احساس گیجی و ناراحتی می کنم؛ سازگاری با نامادری سخت تر از چیزی است که فکر می کردم. ایده شما برای حل شدن این مشکل چیست؟
- من نمی دانم چگونه با نامادری ام رفتار کنم. او مادر واقعی من نیست، اما الان عضوی از خانواده ی ماست. شما فکر می کنید من باید چه کار کنم؟
- می خواهم در مورد تغییرات جدیدی که در خانواده اتفاق افتاده با شما صحبت کنم. من با نامادری ام احساس راحتی نمی کنم و مطمئن نیستم که در مورد این موضوع باید چه کنم.
به خود یادآوری کنید که شما ارزشمند هستید.
باید این را بدانید که هر چیزی که می گویید و هر کاری که انجام می دهید ارزشمند است. زمانی که خانواده به افکار و نظرات شما اهمیت می دهد، احساس ارزشمندی خواهید داشت و می فهمید که عضو مهمی از خانواده خود هستید. اگر احساس می کنید که شما و نظرتان نادیده گرفته شده اید بهتر است در این مورد با پدر و نامادری خود صحبت کنید.
اکثر افراد می خواهند ببینند که احساسات و ایده هایشان برای افراد خانواده مهم است و این موضوع کاملا طبیعی است، زیرا شما زمانی احساس امنیت روانی خواهید داشت که بفهمید در خانواده خود دیده می شوید و اعضای خانواده برای شما ارزش قائل هستند.
اگر فکر می کنید این موضوع برای شما صادق نیست و خانواده به نظراتتان اهمیت نمی دهد، بهتر است با شخص مورد اعتمادی در این باره صحبت کنید.
از رفتار و واکنش های خود آگاه باشید.
آیا با مخالفت با نامادریتان اوضاع را در خانه بدتر می کنید؟ طبیعی است که وقتی در حال تقلا برای پذیرش خانواده جدید خود هستید حالت تدافعی بگیرید, اما بدانید اگر نظرات بی ادبانه دهید یا بی احترامی کنید، فقط مشکل را بزرگ تر خواهید کرد.
احتمالا زمان هایی که غمگین، ناامید یا عصبانی هستید، به راحتی درگیر این نوع رفتارها می شوید. دعوا کردن و عصبانی بودن، تمرکز روی تکالیف یا کارهای سرگرم کننده مثل حضور در جمع دوستان را برایتان سخت تر می کند.
مطمئن باشید که بحث کردن با نامادری باعث نزدیک شدن به پدرتان نمی شود و حتی اوضاع را بین شما بدتر می کند؛ نیازی نیست همیشه با نامادری خود موافق باشید، اما سعی کنید نظرات خود را محترمانه با او در میان بگذارید، این کار باعث می شود نامادریتان نیز رفتار محترمانه ای با شما داشته باشد.
سعی کنید شرایط را بپذیرید.
این که رها کردن گذشته برایتان سخت باشد، کاملا طبیعی است، اما فکر کردن به گذشته تنها باعث درد بیشتر و طولانی شدن دوره سازگاری می شود. بهتر است وقت و انرژی خود را روی پذیرش موقعیت جدید خود صرف کنید و برای ایجاد آینده ای مثبت تلاش کنید.
یکی از راه کارهایی که به پذیرش کمک می کند این است که توجه تان را روی چیزهای مثبت متمرکز کنید. به جای فکر کردن به مشکلاتی که با نامادریتان دارید، راهی پیدا کنید تا با مدرسه و افراد دیگر بیش تر درگیر شوید، برای مثال یک فعالیت جدید مثل یاد گرفتن ساز، صخره نوردی، شرکت در کارهای داوطلبانه و هر چیزی که به نظر شما جالب است را شروع کنید.
بیرون رفتن از خانه، ملاقات با افراد جدید و کسب تجربه های تازه به شما کمک می کند تا کم تر با نامادری خود برخورد داشته باشید و در نتیجه اصطکاک و تنش بین شما و او کم تر شود.
سعی کنید بنویسید.
نوشتن به شما کمک می کند تا در مورد چیزهایی که در طول روز اتفاق می افتد فکر کنید، نوشتن یک روش عالی برای خودشناسی است، چون ابعادی از شما را نشان می دهد که قبلا آن ها را نمی دیدید.
اگر با نامادری خود مشکل دارید، حداقل ۲۰ دقیقه در روز را به نوشتن اتفاقات، احساسات و نظرات خود اختصاص دهید، این روش به شما کمک می کند تا احساسات خود را مدیریت کنید.
نوشتن به شما این فرصت را می دهد که بفهمید چگونه می توانید با تغییر افکار یا رفتار خود، نتایج متفاوتی نسبت به قبل بگیرید.
وقتی نوشتن را به طور روزانه انجام می دهید و در مورد تجربیات روزانه خود می نویسید، به مرور متوجه می شوید که به راه های کنترل استرس، مدیریت روابط، شناخت فکر می کنید و همچنین قدردانِ لحظات مثبت زندگی خود می شوند.
قدردانی باعث می شود شما بیش از حد به اتفاقات منفی تمرکز نکنید و در نتیجه حس منفی کمتری داشته باشید. یک تمرین مفید برای پرورش روحیه قدردانی این است که هر روز حداقل ۳ چیزی که بابت آن ها شاکر هستید را در دفتر روزانه خود بنویسید.
ورزش کنید و فعالیت های بدنی داشته باشید.
مطالعات بالینی نشان میدهد افرادی که حداقل یک ساعت در روز ورزش میکنند، احساس مثبت بیشتر دارند و به واکنش های بهتری نسبت به استرس های زندگی دارند. ورزش با شدت متوسط یکی روش عالی برای کنترل و مقابله با احساسات منفی است. منظور از ورزش با شدت متوسط این است که این فعالیت باید تنفس شما را از حد معمول بالاتر ببرد.
دویدن، پیاده روی سریع، شنا، ورزش هایی هستند که می توانید به تنهایی انجام دهید، همچنین ورزش های گروهی مثل بسکتبال، فوتبال، والیبال هم می تواند گزینه ی عالی برای شما باشد.
سعی کنید تمرینات قدرتی مثل وزنه برداری، ژیمناستیک، بدن سازی را چندین بار در هفته انجام دهید.
نگرش مثبت نسبت به نامادریتان ایجاد کنید.
سعی کنید هر روز یک ویژگی خوب(هر چقدر هم کوچک) در نامادری خود پیدا کنید، حتی اگر این کار باعث احساس نگرانی و ناراحتی شما می شود. با این کار تمرکز شما از چیزهای منفی برداشته می شود و به مرور ارتباط شما بهتر خواهد شد.
سعی کنید به آنچه به خود می گویید توجه کنید، به عنوان مثال، اگر گفتگوی درونی شما، پر از نظرات منفی در مورد خودتان یا دیگران است، با توجه کردن به این گفت و گوی درونی می توانید افکار خود را تغییر دهید.
متاسفانه افکار منفی به راحتی وارد ذهن می شوند و به سختی حذف می شوند. اگر با احساسات منفی دست و پنجه نرم می کنید، صحبت با فردی که به او اعتماد دارید، مثل پدرتان، یک مشاور یا بزرگسال دیگر، می تواند به شما کمک کند.
مرحله ۲: راه حل های پیشنهادی برای بهبود روابط
بعد از اینکه با راه کارهایی که ارائه شد، موفق به کنترل کردنِ احساسات و افکار خود شدید، باید برای بهبود رابطه با نامادری خود تلاش کنید. در ادامه چند راه کار به شما پیشنهاد خواهیم کرد.
صحبت کردن با دوستانی که شرایطی مشابه شما دارند.
داشتن نامادری غیرعادی نیست، شما احتمالاً دوستانی دارید که با نامادری یا ناپدری خود زندگی می کنند. صحبت کردن با فردی هم سن و سال شما که در موقعیت مشابهی قرار دارد می تواند بسیار مفید باشد.
این احساس که شما تنها کسی نیستید که باید با پدر و مادر ناتنی زندگی کنید، باعث میشود کمتر در مورد موقعیتِ خود احساس نگرانی و ناراحتی داشته باشید.
در این گفت و گو نباید به چیزهایی که در خانواده شما و دوستان متفاوت است تمرکز کنید، بلکه به راه کارها و واکنش های دوستتان دقت کنید. حتی اگر شرایط شما با دوستتان متفاوت باشد، او با شما احساس همدردی خواهد داشت.
مستقیماً با نامادری خود صحبت کنید.
گفت و گو در مورد چیزی که شما را آزار می دهد به شما کمک می کند که یکدیگر را بهتر بشناسید. گاهی اوقات حل کردن یک مشکل با هم، باعث ایجاد حس نزدیکی می شود و این احساس نزدیکی می تواند به حل مشکلات و کاهش تنش بین شما کمک کند. برای گفت و گو در مورد نگرانی خود، صادقانه، بدون پیش فرض و محترمانه به او نزدیک شوید. چند پیشنهاد برای شروع گفت و گو عبارتند از:
- من از اینکه اوضاع این گونه است، ناراحت و عصبانی هستم. آیا می توانیم در مورد آن صحبت کنیم؟
- من می خواهم که رابطه بهتری با هم داشته باشیم، آیا میتوانیم درباره چگونگی انجام آن، صحبت کنیم؟
- من می دانم که تو با مادر من متفاوتی، اما وقتی _____ اتفاق می افتد، من واقعا اذیت می شوم. چگونه می توانیم این موضوع را حل کنیم؟
- من هنوز به روش شما عادت نکرده ام، آیا میتوانیم در مورد قوانین خانه با هم صحبت کنیم.
بیاموزید که اگر نگرانی هایتان نادیده گرفته شد چگونه با آن کنار بیایید.
متأسفانه همه والدین به نظرات، افکار و مشکلات فرزندان خود گوش نمی دهند و به آن احترام نمی گذارند. این روش به عنوان سبک فرزندپروری مستبدانه شناخته می شود و در آن شما احساس شنیده نشدن دارید و به شما گفته می شود که به سادگی موقعیت جدید خود را بپذیرید «چون من این را گفتم»؛ این اتفاق می تواند بسیار ناامید کننده باشد.
اگر پدر و نامادری شما وقتی می گویید مشکل دارید گوش نمی دهند، ممکن است لازم باشد اقدامات دیگری را برای مقابله با نامادری خود انجام دهید.
شما می توانید برای صحبت با پدر یا نامادری خود از یک میانجی کمک بگیرید. حضور پدربزرگ و مادربزرگ، عمه یا عمو، مشاور یا دوست خانوادگی مورد اعتماد می تواند به شما در برقراری ارتباط و سازش کمک کند. زمانی که یک بزرگسال مورد اعتماد حضور داشته باشد، ممکن است پدر و نامادری شما تمایل بیشتری به گوش دادن داشته باشند.
سعی کنید تا حد امکان موافق و سازگار باشید.
در حالی که ممکن است آرزو داشته باشید که همه چیز به حالت قبل برگردد، اما خانواده شما به طور قابل توجهی تغییر کرده است و بعضی چیزها نیز با گذشته فرق دارد و قوانین جدیدی در خانه وجود خاهد داشت. بهتر است تمام تلاش خود را بکنید که به خاطر هر تغییر کوچک مبارزه نکنید و انرژی خود را هدر ندهید، با این حال، زمانی که واقعاً نیاز دارید نظر خود را منتقل کنید، این کار را با صداقت و قاطعیت انجام دهید.
وقتی احساس میکنید باید نظر خود را بیان کنید، حتما این کار را انجام دهید. سعی کنید مستقیم صحبت کنید و هر گونه کنایه را کنار بگذارید، در این صورت شانس بیشتری برای شنیده شدن خواهید داشت.
برای حل و فصل مشکلات هرگز دیر نیست.
بهتر است برای بهبود اوضاع زندگی و رابطه با نامادری خود تلاش کنید تا مشکلات بین خودتان را حل و فصل کنید، زیرا این کار باعث برگشتن آرامش به زندگیتان می شود. حتی اگر تا همین الان با نامادری خود مشکل داشتید هم دیر نیست. به نامادری خود بفهمانید که از این همه تنش و مشکلات ناراضی هستید و دوست دارید از اول شروع کنید و رابطه ای جدید بسازید.
اگر در قبال او اشتباهاتی مرتکب شده اید بهتر است از او عذرخواهی کنید و برای شروع تازه صحبت کنید. برای این کار می توانید از جملات زیر برای شروع صحبت استفاده کنید.
- من به خاطر رفتارهایم متاسفم. آیا میتوانیم از نو شروع کنیم؟
- من رابطه بینمان را دوست ندارم و فکر می کنم مسیر اشتباهی را رفته ایم، آیا میتوانیم مسیر جدیدی را امتحان کنیم؟
- میدانم که تو مادر من نیستی و هرگز هم نخواهی بود، اما این شرایط باعث ناراحتی و عصبانیت من می شود. آیا می توانید به من کمک کنید تا از این مرحله عبور کنم؟
به او کمک کنید.
گاهی اوقات رفتار بلندتر از کلمات صحبت می کنند. از نامادری خود بپرسید که آیا دوست دارد که در کارهای خانه یا خرید مواد غذایی به او کمک کنید. وقتی تصمیم گرفتید که رابطه خود با نامادریتان را بهبود دهید، کمک کردن یک روش عالی برای این است که او را از تصمیم و نیت خود آگاه کنید.
برای مثال اگر او روز سختی را پشت سر گذاشته است، به او در خانه کمک کنید و یا ابتکار عمل را به دست بگیرید و شروع به تا کردن لباس ها کنید. می توانید مسئولیت خرید خانه را بر عهده بگیرید، سبدهای لباس را جمع کنید و لباس ها را بشویید، یا زباله ها را بیرون بیاورید.
وقت خود را با نامادری خود بگذرانید.
زمانی که شما برای گذراندن اوقات خود با فردی وقت می گذارید، با او احساس نزدیکی بیش تری خواهید کرد. این روش می تواند برای بهبود رابطه با نامادری هم کاربردی باشد. می توانید با هم فیلم ببینید یا پیاده روی کنید یا اگر او پیشنهادی برای انجام یک فعالیت را به شما داد، قبول کنید؛ حتی انجام کارهای کوچک مثل تماشای تلویزیون یا بازی های ویدیویی هم می تواند به بهبود رابطه شما کمک کند.
سعی کنید آرام باشید و درست فکر کنید تا زمینه های مشترکی که بین شما وجود دارد و به رابطه شما کمک می کند را پیدا کنید.
مرحله ۳: داشتن انتظارات واقع بینانه
زمانی که مراحل یک و دو را گذراندید باید صبور باشید. هر تغییری نیازمند زمان است. ایجاد پیوند با خانواده جدید نیز نیازمند صبر است چون زمان می برد تا همه به آن عادت کنند( خانواده های ناتنی شرایط خاص خود را دارند و با یک خانواده بیولوژیکی متفاوت هستند). پس باید در این مورد واقع بین باشید و موارد زیر را در نظر بگیرید.
ارتباط گرفتن با خانواده جدید سخت و زمان بر است.
همان طور که گفته شد، پیوند و نزدیکی در یک خانواده جدید با حضور نامادری یک شبه اتفاق نمی افتد و به زمان نیاز دارد و حتی گاهی با گذشت زمان متوجه می شوید که اوضاع آن گونه شما امیدوار بوده اید، پیش نمرود، با این حال داشتن ارتباط شفاف، باز و صادقانه برای موفقیت در شکل گیری و بهبود ارتباط بسیار حیاتی است.
ممکن است پدرتان مشتاق باشد که شما هر چه زودتر با نامادری خود کنار بیایید و او را بپذیرید و به یک خانواده بزرگ و شاد تبدیل شوید، اما این موضوع واقع بینانه نیست. اگر احساس میکنید که پدرتان شما را تحت فشار قرار میدهد، بهتر است با او در این مورد صحبت کنید و به او بگویید که شما هم به ارتباط گرفتن با نامادری خود تمایل دارید ولی این اتفاق باید به آرامی بیوفتد.
این احتمال را در نظر بگیرید که ممکن است هرگز او را دوست نداشته باشید.
شما باید تلاش کنید که رفتاری مهربانانه و محترمانه داشته باشید تا وضعیت بدتر نشود، در کنار آن، به دنبال علایق مشترکی که بگردید که می تواند راهی برای بهبود رابطه شما باشد. هیچ اشکالی ندارد که نخواهید برای نامادری خود کاری انجام دهید و یا بیشتر وقت خود را با دوستان خود باشید، اما در هر صورت سعی کنید این کار را با احترام انجام دهید.
اما گاهی اوقات افراد آنقدر با یکدیگر متفاوت هستند که ایجاد یک رابطه دشوار می شود، وقتی شخصیت ها متفاوت با هم برخورد می کنند، پیدا کردن زمینه های مشترک برای شناخت هم تقریبا غیرممکن می شود. پس این احتمال وجود دارد با تمام تلاشی که در این زمینه انجام می دهید، نتوانید نامادری خود را دوست داشته باشید، اما نکته مهم این است که باید باز هم با او محترمانه رفتار کنید.
ممکن است نامادری شما ناسازگار باشد و علاقه ای به بهبود ارتباط نشان ندهد.
گاهی نیز نامادری شما هیچ علاقه ای به ارتباط گرفتن با شما نشان نمی دهد یا شخصیتی ناسازگار دارد و با شما رفتار محترمانه ای ندارد، در نتیجه تلاش های مکرر شما برای حفظ آرامش و بهبود ارتباطتان بی نتیجه می ماند، در این صورت بهتر است او را نادیده بگیرید و روی خودتان و آنچه می توانید در درون خود تغییر دهید تمرکز کنید تا بهتر با شرایط جدید وفق پیدا کنید.
اجازه ندهید خلق و خوی نامادریتان باعث خراب شدن روزتان شود. بهترین راه برای از بین بردن تنش و کاهش اثرات منفی رفتارهای او این است که آرامش خود را حفظ کنید و او را نادیده بگیرید. عصبانی شدن و واکنش نشان دادن به رفتارهای او باعث پیچیده تر شدن اوضاع می شود.
به یاد داشته باشید که نمی توانید کسی را به زور تغییر دهید.
به یاد داشته باشید که شما نمی توانید رفتار کسی را تغییر دهید. در واقع، تلاش برای وادار کردن کسی به تغییر رفتار غالبا اوضاع را بدتر کند. گاهی اوقات، شما فقط باید بپذیرید که دیدگاه منفی آن ها تقصیر شما نیست و شما نمی توانید در این مورد کاری انجام دهید.
سعی کنید به نامادری خود کمی فضا بدهید و تمرکز خود را از او برداشته و روی موضوعات دیگری قرار دهید. درصورت لزوم می توانید وقت خود را با ورزش یا انجام فعالیت هایی بگذرانید که شما را از خانه خارج می کند؛ به خانه دوستان خود بروید و ساعاتی را آن جا بمانید تا تماس خود را با نامادریتان به حداقل برسانید.