روش درمانی تشخیص و رفع سریع

روش درمانی تشخیص و رفع سریع یا ART، نوعی روش درمانی می باشد که از مبنا و اصول مربوط به چندین روش درمانی روان شناختی تشکیل شده است که در نهایت منجر به کاهش تاثیرات مربوط به سایر آسیب و استرس های روان شناختی در فرد می شود.

این رهیافت با استفاده از تکنیک هایی از قبیل حرکت سریع چشم و دستور تصویری سریع، منجر به از بین رفتن خاطرات استرس زا و تغییر نحوه انباشت آنها در ذهن فرد شده و در نهایت منجر به ارتقاء سلامت ذهنی کلی در بیمار می شود.

افراد از روش های درمانی استفاده می کنند تا اثرات مربوط به علائم آسیب رسان یا حافظه ها و خاطرات مربوط به استرس را کاهش دهند .

یا اینکه  توانایی و ظرفیت خودشان را برای انعطاف و مقاومت داشتن در برابر انواع آسیب ها ، در یک محدوده زمانی کوتاه تر، افزایش دهند که همه این موارد از مزایای مربوط به روش ART می باشد

• تاریخچه و توسعه
• نظریه و اصول
• یک دوره ART معمولی
• مزایای مربوط به ART
• آموزش برای ART
• نگرانی ها و محدودیت ها

تاریخچه و توسعه

روش درمانی تشخیص و رفع سریع، در سال ۲۰۰۸، ، توسط لنی روزنویگ[۱] که یک درمانگر خانواده و دارای دفتر ثبت ازدواج بود، توسعه یافت.

ART در نتیجه تجربه لنی در انجام درمان با استفاده از روش ها و وضعیت های مختلف به وجود آمد که این حالت ها شامل بی حس کردن و حرکت مجدد چشم (EMDR) بود.

لنی در طول آموزش و کار عملی با استفاده از EMDR، مزایای مربوط به روش حرکت چشم سریع را مشاهده کرد، ولی تصمیم گرفت که این روش را اصلاح کند تا به نتایج بهتری دست یابد.

روزنویگ یک مجموعه از استانداردها و راهنماهای اجرایی را ایجاد کرد که این راهنماها بر مبنای چارچوب های درمانی چندگانه بودند و در نتیجه، ART را به عنوان نوعی روش درمانی ایجاد کرد.

در سال ۲۰۱۵، دفتر ثبت ملی مربوط به برنامه ها و شیوه های مبتنی بر مشاهده (NPEPP)، به صورت رسمی ART  را به عنوان یک شیوه مبتنی بر مشاهده شناسایی کرد و همچنین بند مربوط به اداره خدمات سلامت ذهنی و سوء استفاده از جسم (SAMHSA)، ART را به عنوان روش درمانی موثر برای مقابله با استرس های مربوط به دوره بعد از آسیب (PTSD)، افسردگی و مقاومت شخصی نام گذاری کرد.

[۱] Laney Rosenzweig

نظریه و اصول

ART شامل ابزارهای مربوط به حالت های مختلف درمان بوده و شامل EMDR، گشتالت[۱]، روش درمان رفتاری – شناختی (CBT) و مختصری از روش درمانی روان پویشی (BPP) می باشد.

مابین این چارچوب های درمانی، ART از تکنیک هایی از قبیل حرکت سریع چشم، نور دهی، دستور تصویر سازی ذهنی، و تصویر سازی مبتنی بر راهنما استفاده می کند

استفاده از این روش ها می تواند به مشارکت کنندگان در ART کمک کند تا روشی را که بر اساس آن تصویرها و خاطرات نشان دهنده استرس در ذهن جمع شده است، را تغییر دهند، و تاثیرات عاطفی و فیزیکی مربوط به این خاطرات و تصویرها را کاهش دهند.

شناخت نحوه تکمیل و اجرای ART، می تواند به منظور دستیابی به اصول مربوط به آن مفید باشد.

اقدامات مربوط به ART می تواند در حال حاضر در روش های درمانی دیگر، همانند فارماکوتراپی (روش درمانی که از دارو استفاده می کند) استفاده شود. افراد مراجعه کننده به درمان، مراحل مربوط به دوره های ART را تعیین کرده و انتخاب می کنند که کدام یک از خاطرات و در چه زمانی، به اشتراک گذاشته شده است.

در استفاده از روش حرکت سریع چشم، حرکات چشمی در موقع خواب در نظر گرفته نمی شود، و ART شامل هیپنوتیزم درمانی نمی باشد.

علاوه بر آن، درمانگر ها هیچ نوع تکلیف و تمرین مربوط خانگی را تجویز نمی کنند، و در روش ART  نیازی نیست که افراد خاطرات آسیب زا را مابین مراحل مختلف یادآوری کنند.

هر چند که ART دارای شباهت هایی با دیگر حالت های درمانی از قبیل EMDR و CBT است، ولی برخی از وجوه آن متفاوت بوده و منجر به مجزا شدن این روش شده است. این وجوه متمایز شامل موارد زیر می باشد:

خاص و کارآمد: مشاهده شده است که روش های استفاده شده در ART منجر به بهبود سریع تر می شود. روش درمانی تشخیص و رفع سریع به نحوی طراحی شده است تا در یک تا پنج دوره، که هر کدام از آنها ۶۰ تا ۷۵ دقیقه زمان می برد و حداکثر مدت دوره ۲ هفته می باشد، انجام گیرد.

مطالعات نشان داده است که تعداد قابل ملاحظه ای از افراد که از این روش درمانی بهره برده اند، به نتایج مثبتی در این محدوده زمانی دست یافته اند.

تکنیک هایی که در طول دوره ها استفاده می شود، منجر به شناسایی سریع علائم می شود و این کار همراه با بروز علائم صورت می گیرد.

همچنین این روش درمانی شامل اقدامات موثر و خاصی است که هدف از آن، موضوعات خاص از قبیل توقف آسیب، سوء استفاده و سیگار کشیدن می باشد.

 

راهنما و تعامل: همزمان با این که درمانگر ها افراد را تشویق می کنند تا خاطرات آسیب زای خود را مرور کنند، همچنین از تکنیک های CBT، همانند نوردهی بافت زنده، استفاده می کنند تا درمانجو را در انجام واکنش های مناسب راهنمایی کنند.

درمانگر به فرد دستور می دهد تا بازگویی خاطرات خود را متوقف کند و با انجام اینکار سعی دارد تا هر نوع درد روان شناختی مربوط به خاطرات آسیب زا را کاهش دهد.

در طول بخش تعامل مربوط به ART، افراد تشویق می شوند تا راه حل های (جایگزین های) مربوط به مقابله با تجارب آسیب زا را افزایش دهند و از راه حل های متنوعی در برخورد با این خاطرات بهره گیرند و در واقع خاطرات مثبت را جایگزین خاطرات آسیب زا کنند.

با اتمام بازگویی خاطرات، درمانگر ها به افراد کمک می کند تا حافظه خود را به وضعیت مثبت تری انتقال دهند و در اغلب موارد، این کار از طریق دستور تصویر سازی ذهنی صورت می گیرد.

جانشین سازی خاطرات به صورت داوطلبانه: ART به افراد کمک می کند تا احساس خود را در رابطه با خاطرات آسیب زا، و نه در مورد واقعیات، تغییر دهند.

در ART، این نوع از دستور ذهنی با نام جانشین سازی تصویر/ خاطرات به صورت داوطلبانه معروف است. افراد شرکت کننده در درمان تشویق می شوند تا یک تصویر مثبت تر را جایگزین خاطره آسیب زا کنند.

ممکن است که آنها دوباره آسیب خود را با جزئیات بازگویی کنند، ولی هیچ نوع واکنش های فیزیکی ، عاطفی یا احشایی در آنها صورت نگیرد.

[۱] Gestalt

یک دوره ART معمولی

به فردی که یک دوره درمان تشخیص و رفع سریع را تجربه می کند، اطلاع داده می شود که همه اتفاقاتی که صورت می گیرد، تحت کنترل می باشد.

برای شروع یک دوره ART معمولی، ممکن است درمانگر کار خود را با اسکن کامل از بدن فرد شروع کند.

بعد از به دست آوردن یک تصویر کلی از وضعیت فیزیکی، درمانگر می تواند از آنها درخواست کند تا خاطره یا تصویر اضطراب زای خود را بازگو کنند.

به درمانجو ها گفته می شود تا اتفاقات آسیب زا را به صورت کلی تصور کنند و نگران هیچ نوع اختلال در خاطره نباشند.

در این مرحله، نه تنها برای تسهیل در تصویر سازی اتفاق مذکور، بلکه حتی برای کمک به هر نوع حس فیزیکی و عاطفی قوی که در طول این مرحله اتفاق می افتد، می توان از روش حرکت سریع چشم استفاده کرد.

بخش بازگویی خاطره مربوط به دوره، می تواند از ۳۰ ثانیه تا ۱۰ دقیقه طول بکشد.

با ظهور محرک های تنش زای عاطفی و فیزیکی، درمانگر های می توانند از روش حساسیت زدایی برای کاهش تاثیرات فیزیکی و عاطفی خاطرات بهره گیرند.

آنها ممکن است که تصویر سازی را متوقف کنند و از فرد بخواهند تا یک اسکن بدنی دیگری انجام دهند تا واکنش به استرس را آهسته تر کنند.

برای مثال، در صورتی که یک زن، تنگی نفس یا فشار در قفسه سینه را در حین تصویر سازی مربوط به تجربه سوء استفاده جنسی در دوران کودکی را گزارش دهد، ممکن است که درمانگر به وی دستور دهد تا آن صحنه را فراموش کند و بر تنفس خود متمرکز شود تا دوباره وضعیت بدنش به حالت عادی برگردد.

توجه به احساس و وضعیت بدنی می تواند منجر به خلاص شدن از واکنش های عاطفی شدیدی شود که در طول تصویر سازی اتفاق می افتد.

بار دیگر که فرد آرامش خود را به دست می آورد، این فرایند می تواند از طریق جانشین سازی فرآیند مرور خاطره و هوشیاری بدنی به جای یکدیگر، ادامه یابد و یا اینکه دوباره درمان از مرحله اول تکرار شود.

در این روش، واکنش نسبت به استرس می تواند به صورت تدریجی کاهش یابد.

در طول فرایند تصویر سازی، درمانگر همچنین می تواند فرد را تشویق کند تا در مورد راه حل ها و جایگزین ها مربوط به تصاویر یا خاطرات مشخص (که آسیب زا می باشند)، تفکر کنند.

این فرایند که در ART به عنوان جایگزینی تصویر داوطلبانه معروف است، در طول حرکت سریع چشم، و با استفاده از استعاره، تکنیک های گشتالت و اقدامات دیگری انجام می پذیرد که می تواند حس شاد بودن را در فرد افزایش دهد.

فرآیند دستور تصویری همانند EMDR و دیگر روش هایی می باشد که ریشه در مسائلی از قبیل افسردگی، کابوس یا بی خوابی دارد و ابزاری تعیین کننده در دوره ART می باشد که می تواند منجر به اثربخشی درمان گردد.

تحقیقات نشان داده است در زمانی که خاطرات مربوط به آسیب، با تجربیات مثبت ترکیب می شوند، تاثیرات مربوط به خاطرات ناراحت کننده کاهش می یابد.

به چه نحوی ART می تواند مفید باشد؟

برخی از مطالعات نشان داده است که حتی در طول یک دوره کوتاه، ART می تواند به طور قابل توجهی اثرات مربوط به مسائل آسیب را کاهش دهد.

ART می تواند برای درمان مشکلات و مسائل گسترده ای به کار گرفته شود. برخی از این مشکلات می تواند شامل موارد زیر باشد:

• استرس بعد از اتفاق آسیب زا
• مبارزه با استرس بعد از اتفاق
• افسردگی
• اضطراب
• ترس ها
• مقاومت شخصی
• سوء استفاده از جسم
• حملات مربوط به حالت وحشت زدگی
• غم و اندوه
• مشکلات مربوط به خواب
• مسائل مربوط به سوء استفاده از قبیل سوء استفاده جنسی

آموزش مربوط به ART

بر اساس وب سایت رسمی ART، درمانگر هایی که بر اساس روش درمانی تشخیص و رفع سریع آموزش می بییند، مهارت و سرعت عمل حرفه ای خودشان در طول درمان را از طریق امتناع از رجوع به درمانگر های اضافی افزایش می دهند.

ART می تواند به درمانگر ها کمک کنند تا به نتایج سریع تری دست یابد و همچنین از جزئیات و بخش های دردناک مربوط به خاطرات و تصویرها جلوگیری کند.

در واقع این روش یک مزیت برای هر دو مورد درمانگر و درمانجو محسوب می شود.

آموزش این روش درمانی به صورت منظم و از طریق مرکز روزنزویگ، برای بهبود و درمان سریع و در مناطق مختلف ایالات متحده و کانادا ارائه می شود.

دوره آموزشی در طول ۲ تا ۳ روز به صورت فشرده بوده و شامل سطوح پایه ای، پیشرفته و تخصصی تر می باشد.

روش های آموزش استفاده شده در این دوره ها شامل سخنرانی، ویدئو، عملی و اثبات تجربی زنده می باشد.

نگرانی ها و محدودیت ها

به دلیل ماهیت کار مربوط به آسیب، بیشتر روش های استفاده شده در درمان خاظرات آسیب زا، این پتانسیل را دارند تا منجر به بروز واکنش های فیزیکی و عاطفی شدیدی شوند.

هر چند که ART به نحوی خاصی طراحی شده است تا به افراد کمک کند به صورت ایمن این واکنش ها را مدیریت کنند، ولی در نظر گرفتن عواقب مربوط به آسیب های بالقوه بعدی یک نکته مهم می باشد.

علاوه بر آن، به دلیل احتمال تجربه شدن احساسات شدید در طول دوره ها،  افراد دارای مشکلات فیزیولوژیکی یا فیزیکی جدی، باید قبل از استفاده از این روش درمانی با پزشک خودشان مشورت کنند. هر نوع نگرانی در مورد بینایی ، باید قبل از درمان در نظر گرفته شود.

متخصصان سلامت روان که از ART به عنوان بخشی از روش درمانی خود استفاده می کنند.

باید به صورت کامل در مورد نحوه استفاده  از این روش، انجام ارزیابی کلی و توسعه روابط محکم با افرادی که درمان می کنند، آموزش ببینند و آنها را مطمئمن کنند که در طول درمان وضعیت سلامتی و بهزیستی آنها ثابت مانده و آسیبی به آنها نخواهد رسید.

ترجمه و گردآوری : دکتر یاسر دادخواه